Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Speciale neuronen van de wenkbrauwwinterkoningen stoppen met vuren, zodra deze zangvogels hun duetpartner horen fluiten.
Simon & Garfunkel, Sonny & Cher, Acda en de Munnik. Om een succesvol zangduo te vormen, moet je qua stem en timing goed op elkaar zijn ingespeeld. Niet alleen wij mensen weten dat; de wenkbrauwwinterkoning stemt zijn zang ook perfect af op zijn duetpartner. En dat doet de zangvogel onder meer, zo hebben neurobiologen ontdekt, door het brein van zijn partner te ‘beïnvloeden’.
Lees ook:
- ‘Er fladderen 50 miljard vogels rond op aarde’
- Canadese zangvogels stappen massaal over naar nieuw lied
Randje vulkaan
“Wenkbrauwwinterkoningen weten grofweg wat de structuur van hun liedje gaat zijn, voordat ze daadwerkelijk gaan zingen”, zegt een van de onderzoekers Melissa Coleman in een persbericht. “Maar tijdens het duet moeten ze deze geplande structuur continu aanpassen en snel reageren op de input van hun zangpartner.”
Om te onderzoeken hoe de zangvogels dit coördineren, reisden de neurobiologen af naar een afgelegen bamboebos nabij de Antisana-vulkaan in Ecuador. Bij vier paar wenkbrauwwinterkoningen die de onderzoekers vingen, implanteerden ze elektroden – in een hersengebied dat betrokken is bij het leren en maken van muziek. Vervolgens maten de elektroden de activiteit tijdens een solostuk en een duet.
Trampoline
Wanneer de zangvogels hun eigen deel zongen, waren de speciale zenuwcellen (neuronen) in het hersengebied als een malle aan het vuren. Op het moment dat ze hoorden dat hun duetpartner begon met zingen, nam deze activiteit drastisch af. Alsof het hersengebied even op stil werd gezet.
“Je kunt dit proces zien als de werking van een trampoline”, zegt een van de auteurs van de paper in PNAS, Eric Fortune. “Wanneer de zangvogels hun partner horen zingen, worden de neuronen geremd. Maar net als bij het terugstuiten op een trampoline, kunnen ze vervolgens razendsnel reageren op het moment dat het weer hun tijd is om te zingen.”
Chemische stof
Ornitholoog Jente Ottenburghs is enthousiast over de studie: “Het is bekend dat bepaalde tropische vogelsoorten prachtige duetten zingen waarin het heel moeilijk is om te bepalen wanneer het mannetje of het vrouwtje zingt. Vaak lijkt het zelfs alsof er maar één vogel aan het zingen is. Het duet verloopt dus vlekkeloos. Deze studie toont mooi aan wat er waarschijnlijk in de hersenen gebeurt tijdens zo’n duet.”
Het indrukwekkende aan het onderzoek, zo noemt Ottenburghs, is dat dit effect in het brein ook experimenteel is bevestigd. De neurobiologen voegden namelijk tijdens de studie een chemische stof (de neurotransmitter GABA) toe aan de zangvogels. “Door deze neurotransmitter nam de activiteit in het hersengebied dat werd bestudeerd, niet meer af als de andere vogel begon te zingen”, aldus de ornitholoog. De onderzoekers merkten op dat de timing in het duet dan inderdaad niet meer klopte en het ooit zo succesvolle zangduo roemloos ten onder ging.
Bronnen: PNAS, New Jersey Institute of Technology via EurekAlert!
Beeld: Melissa Coleman