Zo maken vampiervleermuizen ‘vrienden’

Karlijn Klei

21 maart 2020 00:00

vampiervleermuis

Los van de ‘bloederige kus’ die de band bezegeld, lijken vriendschappen tussen vampiervleermuizen veel op de onze, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Ze zien er misschien wat griezelig uit, de bloed drinkende vampiervleermuizen (Desmodus rotundus) zorgen goed voor elkaar. Zo blijken vrouwtjes in gevangenschap ook hongerige, niet verwante soortgenoten te voeden, en lijken ze zelfs op vriendschap lijkende relaties te vormen. Een nieuw onderzoek, dat onlangs in vakblad Current Biology werd gepubliceerd, beschrijft hoe die ‘vriendschappen’ tot stand komen: net als bij mensen moet het vertrouwen geleidelijk opbouwen.

Lees ook:

Sociale beestjes

Dat deze sociale diertjes op vriendschap lijkende banden kunnen vormen en onderhouden, is al enige tijd duidelijk. Veel minder goed begrijpen we hoe die bijzondere connecties precies tot stand komen. Om dit te achterhalen, bestudeerden gedragsbiologen gedurende 15 maanden 27 vampiervleermuizen in gevangenschap.

Tijdens die periode creëerden de onderzoekers duizenden momenten waarop de diertjes, afkomstig van twee verschillende plekken in Panama, de gelegenheid hadden contact met elkaar te maken: soms in paren, soms in kleine groepjes. Vervolgens gaven de ecologen per groep één vleermuis geen eten – zouden de andere vleermuizen hun maaltijd delen?

Vertrouwen

Na 15 maanden bleken er wel degelijk sterke banden gevormd te zijn. Veel van de vleermuizen vertoonden sociale grooming: gedrag waarbij dieren elkaar in sociaal verband een beetje netjes houden, zoals het vlooien bij apen. En hoewel dat minder vaak voorkwam, waren er ook vleermuizen die hun bloedmaaltijd met andere, niet verwante soortgenoten deelden.

Het ‘groomen’ ging altijd vooraf aan de heel waardevolle ‘bloederige kus’, waarbij de diertjes deels verteerd bloed uit hun eigen maagjes uitbraakten, en daarmee hun hongerige soortgenoten voedden.

De inzet verhogen

Dit patroon sluit volgens de onderzoekers aan op de relatief recent geformuleerde raising the stakes-theorie (de inzet verhogen). Vergelijkbaar met menselijke relaties, zouden volgens deze theorie ook sommige andere dieren niet veel willen investeren in iemand die niet hetzelfde voor hen doet.

De vampiervleermuizen testen de band met een soortgenoot met een laagdrempelige gedrag zoals het schoonmaken van de vacht (lees: grooming). Pas als dat goed gaat, zo lijkt het, wordt de inzet verhoogd en worden er ‘innige vriendschappen’ gesloten. Alleen met de ‘beste vrienden’ delen ze hun maaltijd.

Bronnen: Current Biology, Ohio State University (OSU), National Geographic

Beeld: Rachel Moon/OSU