Volgens het National Bureau of Economic Research (NBER) in Amerika daalt het aantal vrouwen dat zwanger wordt enkele maanden voor het begin van een recessie. Klopt dit?
Voorspellingseconomen hebben geen makkelijke baan. Want wat is de juiste manier om te voorspellen wat er in de toekomst gaat gebeuren op economisch vlak? Ze worden dan ook vaak bekritiseerd, omdat ze de richting van de economische groei niet goed hebben weten te voorspellen. Daarom gebruiken economen steeds minder vaak traditionele maatstaven, zoals huizenprijzen en grote aankopen (auto, wasmachine).
Waar leg je de focus dan op? Op het aantal zwangere vrouwen, meent een groep Amerikaanse economen die voor het Amerikaanse Bureau voor Economisch Onderzoek werkt. Volgens hen worden perioden waarin minder vrouwen zwanger raken telkens gevolgd door een economische recessie.
Goede maatstaf
De onderzoekers gebruikten gegevens van 109 miljoen geboortes in de Verenigde Staten tussen 1989 en 2016 om te onderzoeken hoe de zwangerschapscijfers veranderden tijdens de drie laatste economische recessies.
Ze ontdekten toen dat in alle drie de gevallen het aantal zwangerschappen een paar maanden voor de recessie al afnam. En dus zouden zwangerschapscijfers goede voorspellers zijn voor een economische terugval, beter zelfs dan de traditionele maatstaven.
Gedrag aanpassen
Hoe kun je dit verklaren? Volgens gedragseconoom Henriëtte Prast (Tilburg University) werkt het mechanisme als volgt. “Mensen laten zich bij de keus om te proberen zwanger te worden mede leiden door hun verwachtingen aangaande hun toekomstige economische situatie. Is die verwachting minder goed, dan stellen ze een baby uit.”
“Mensen verwachten een recessie en passen dan hun gedrag (het proberen zwanger te worden) aan. Los daarvan leidt de verwachting van een recessie op zichzelf al tot minder uitgaven, wat de recessie kan versterken.”
Gedragseconoom Thomas van Huizen (Universiteit Utrecht) is het hiermee eens. “Op individueel niveau is vertrouwen in de economische toekomst sowieso van groot belang bij de beslissing om kinderen te krijgen: veel vrouwen proberen eerst hun opleiding af te ronden en een vaste baan te krijgen (of een partner met een stabiel inkomen) voordat ze zwanger worden. Economische onzekerheid, ook op individueel niveau, beïnvloedt de beslissing om kinderen te krijgen.”
Bijzondere maatstaven
Toch is de correlatie tussen de afname van zwangerschappen en een economische recessie niet optimaal. Zo zijn er ook perioden geweest waarin het aantal zwangerschappen daalde, maar de economie overeind bleef. “Het kan in de praktijk moeilijk zijn om te bepalen of een daling van de zwangerschappen echt een signaal is voor een toekomstige recessie”, zegt Kasey Buckles, een van de onderzoekers. “Dit is echter ook een probleem met veel algemeen gebruikte economische indicatoren.”
Het is overigens niet de eerste keer dat economen zich wenden tot bijzondere maatstaven. Zo werd in de jaren twintig de hemline index gesuggereerd. Deze theorie stelt dat wanneer de aandeelmarkten het goed doen, vrouwenrokken korter worden en andersom. In de jaren negentig kwam de lipstick-index die beweerde dat de aankoop van cosmetica, vooral een betaalbare luxe zoals lippenstift, omgekeerd evenredig is aan de kracht van de economie.
En zo zijn er nog meer voorspellers of maatstaven. Of ze allemaal juist zijn, is een tweede, maar grappig is het wel.
Bronnen: NBER, Financial Times, BBC News
Beeld: Konrad Bak
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!