Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Op 27 oktober 1944 werd een bruine dwerg ontdekt die zich in een baan rond een andere ster bevindt: een belangrijke stap richting het ontdekken van planeten buiten ons eigen zonnestelsel.
Een bruine dwerg is een hemellichaam dat te groot en te heet is om een planeet te zijn, maar te klein en niet heet genoeg om als ster te worden geclassificeerd. Bruine dwergen hebben dezelfde origine als sterren, maar niet genoeg massa om kernfusie op gang te brengen, wat de energiebron is voor normale sterren. Ze stralen daardoor weinig tot geen licht uit, wat het lastig maakt om ze te detecteren.
Meer Vandaag in…
- 24 oktober 1632: Antonie van Leeuwenhoek wordt geboren
- 25 oktober 1944: de eerste kamikaze-aanval van de Tweede Wereldoorlog
- 26 oktober 1977: het laatste geval van de pokken
Gliese 229B
Tot de jaren negentig hadden wetenschappers geen direct bewijs voor het bestaan van bruine dwergen en planeten buiten ons zonnestelsel. Hoewel het aannemelijk was dat planeten ook rond andere sterren zouden draaien, en niet alleen rond de zon, hadden we nog niet de nodige technologie om dat aan te tonen. In 1994 veranderde dat.
Dankzij waarnemingen van de Palomar Observatory en de Hubble Space Telescoop konden astronomen een object detecteren dat zwakker straalde dan een gewone ster, en volgens een onvoorspelbaar patroon bewoog. Dit object kreeg de naam Gliese 229B, compagnon van de ster Gliese 229. De bruine dwerg staat zo’n negentien lichtjaar van de aarde af en doet ongeveer 217 jaar over een rondje om zijn ster. Deze ontdekking was een mijlpaal in de astronomie. Sindsdien zijn er duizenden planeten buiten ons zonnestelsel gevonden, variërend van gigantische gasreuzen tot kleine, mogelijk bewoonbare werelden. In 2022 werd de vijfduizendste ontdekt.
Tweeling
Afgelopen week werd in het vakblad Nature onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat Gliese 229B niet alleen is. Het ruimteobject, dat al die jaren voor een individu werd aangezien, is een duo. Deze ontdekking lost een jarenlange puzzel op, aangezien de beweging van het object niet in zijn geheel door zijn ster verklaard kon worden. De twee bruine dwergen, Gliese 229Ba en Gliese 229Bb, draaien elke twaalf dagen om elkaar heen. Hoe dit duo is ontstaan is nog onduidelijk.
Bronnen: HubbleSite, AMNH, Astronomy
Beeld header: T. Nakajima (Caltech), S. Durrance (JHU) (links) en S. Kulkarni (Caltech), D.Golimowski (JHU) en NASA (rechts).