Gruis van de Bennu-asteroïde bevat bouwstenen voor eiwitten en DNA

Tim Tomassen

29 januari 2025 17:00

De capsule waarin het gruis van Bennu op aarde landde.

De capsule waarin het gruis van Bennu op aarde landde. Beeld: Keegan Barber/NASA.

Wetenschappers hebben sporen van water gevonden in de Bennu-asteroïde. Ze troffen ook de bouwstenen voor DNA en eiwitten aan.

In 2023 landde er een speciaal pakketje nabij een militaire basis in de Amerikaanse staat Utah. In de capsule zat gruis van de asteroïde Bennu dat NASA’s ruimtescheepje OSIRIS-REx heeft verzameld en teruggebracht naar de aarde. Tijdens de eerste officiële analyses hebben onderzoekers daar nu sporen van verdampt water en bouwstenen van DNA en eiwitten in gevonden. Dat staat in twee studies die zijn gepubliceerd in Nature en Nature Astronomy.  

Lees ook:

Water op moederlichaam

Bennu is een flinke rots met een doorsnede van 490 meter en scheert regelmatig vlak langs de aarde. Ooit maakte de asteroïde deel uit van een veel groter hemellichaam met een doorsnede van wel 100 tot 200 kilometer. Wetenschappers vermoeden dat Bennu na een botsing met een andere asteroïde van dit moederlichaam afbrokkelde.

Bennu, gefotografeerd door OSIRIS-REx.
Bennu, gefotografeerd door OSIRIS-REx. Beeld: NASA/Goddard/University of Arizona.

De studie in Nature beschrijft dat Bennu een verscheidenheid aan zoutmineralen bevat. Volgens de onderzoekers zijn deze gevormd bij de verdamping van pekel (extreem zout water). De sporen lijken namelijk erg op die in opgedroogde zoutmeren op aarde. Dat zou betekenen dat Bennu’s moederlichaam, dat 4,5 miljard jaar geleden is gevormd, ooit water had.  

Dat water zou wel iets anders zijn dan op aarde. De asteroïdemonsters bevatten bijvoorbeeld veel fosfor, een element dat vrij zeldzaam is op aarde. Tegelijkertijd bevatten ze amper boor, een element dat juist veel voorkomt in zoutmeren. De onderzoekers vermoeden dat andere hemellichamen, waaronder dwergplaneet Ceres en Saturnus’ ijsmaan Enceladus, mogelijk vergelijkbare pekel bevatten als Bennu ooit had.

Elektronenmicroscopenfoto van mineraalzouten in het gruis van Bennu.
Elektronenmicroscopenfoto van mineraalzouten in het gruis van Bennu. Beeld: Rob Wardell/Tim Gooding/Tim McCoy/Smithsonian.

De weg naar leven bewandelen

De onderzoekers van de studie in Nature Astronomy vonden duizenden organische moleculaire verbindingen in het gruis van Bennu. Zo ontdekten ze 14 van de 20 aminozuren die levensvormen op aarde gebruiken om eiwitten mee te maken. De monsters bevatten ook 19 aminozuren die het leven op aarde niet gebruikt voor eiwitten. Daarnaast vonden ze alle vijf nucleobasen, de bouwstenen voor DNA en RNA.

Asteroïdegruis
De buitenkant van de container waarin het asteroïdegruis zat, ook aan de buitenkant zet een beetje materiaal. De NASA hoopte 60 gram te verzamelen op Bennu, bij terugkomst bleek dat 120 gram te zijn. Beeld: NASA/Erika Blumenfeld & Joseph Aebersold.

Hoewel er op Bennu’s moederlichaam waarschijnlijk water en bouwstenen voor DNA en eiwitten waren, blijft het onduidelijk of de omgeving geschikt was om deze ingrediënten om te zetten in zeer complexe organische structuren die nodig zijn voor het ontstaan van leven. “We weten nu dat het moederlichaam de basisbouwstenen had om de weg naar leven te bewandelen, maar we weten niet in hoeverre de omgeving dat zou toelaten”, zegt Tim McCoy, een van de onderzoekers. De hoop is dat volgende analyses van de Bennu-monsters daar meer over kunnen vertellen.

Zulke studies gaan hopelijk ook meer inzicht geven in de oorsprong van de bouwstenen voor leven hier op aarde. Wetenschappers vermoeden dat die namelijk (gedeeltelijk) afkomstig zijn van asteroïden zoals Bennu. Maar sluitend bewijs is daar nog niet voor.

Bronnen: Nature, Nature Astronomy, Smithsonian via EurekAlert!

cover kijk 3-2025

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Meest gelezen

Bestel nu!