De aarde draait ten opzichte van de zon in 24 uur om zijn as. Maar blijft dat altijd zo? Of gaat de aarde langzamer en langzamer draaien, tot hij uiteindelijk tot stilstand komt?

Als je een tol of een fidget spinner loslaat, gaat die steeds trager draaien. Dat komt doordat het voorwerp met tegenwerkende krachten kampt: luchtweerstand en wrijving van het onderliggende oppervlak. In de ruimte is er geen lucht en de aarde zit nergens aan vast. Daarom kan hij in principe altijd door blijven draaien.

Lees ook:

• Zijn er andere manen die de zon precies bedekken?
• Wat zorgt ervoor dat de zon brandt zonder zuurstof?

Draaiing beïnvloed

Er zijn echter wel factoren die de draaiing van onze planeet beïnvloeden. Dat zijn bijvoorbeeld oceaanstromingen, luchtdrukverschillen en processen in de aardkern. Ook de wisselende afstand tot de maan speelt een rol: hoe dichter die bij de aarde is, hoe harder de aarde draait.

Op de lange termijn is vooral dat laatste van invloed. De maan beweegt gemiddeld steeds iets verder weg van de aarde. Daardoor draait onze planeet steeds langzamer. Geologen hebben achterhaald dat de aarde 1,4 miljard jaar geleden zo snel draaide dat een dag destijds in nog geen 19 uur voorbij was.

Smokkelseconde

Uiteindelijk zal de draaiing van de aarde dus nog verder vertragen. Maar momenteel is daar weinig van te merken. De afgelopen halve eeuw houden wetenschappers met atoomklokken heel nauwkeurig bij in hoeveel tijd de aarde dagelijks om zijn as draait. Tot vorig jaar duurde dat gemiddeld iets langer dan 24 uur. Om dat verschil te compenseren, voeren we eens in de paar jaar een schrikkelseconde in. Maar in 2020 waren er een heleboel dagen waarin de aarde juist iets korter dan 24 uur over zijn rondje deed. Gek genoeg is de draaiing van de aarde de afgelopen tijd dus een klein beetje versneld.

Als deze versnelling doorzet, moeten we wellicht een negatieve schrikkelseconde invoeren, oftewel een smokkelseconde. 2021 zou dus zomaar een seconde korter kunnen duren dan 2020.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 3/2021.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. 

Tekst: Yannick Fritschy

Beeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!