Chinese Marsrover is nog steeds niet ontwaakt uit winterslaap

Tim Tomassen

22 februari 2023 15:00

De Zhurong Marsrover op Mars na zijn landing

De Chinese Marsrover Zhurong had eind december wakker moeten worden uit zijn winterslaap. Maar beelden van NASA laten zien dat het apparaat al maanden niet heeft bewogen.

De Chinese Zhurong-rover rijdt sinds mei 2021 over Mars. In mei 2022 brak de eerste winter aan (een Marsjaar duurt ongeveer 687 aardse dagen). Overdag is het daar dan zo’n -20 graden Celsius en ’s nachts zelfs -100 graden, en de systemen in de rover werken dan minder goed. Bovendien is het door vele zand- en stofstormen moeilijk om via de zonnepanelen voldoende energie op te wekken. Daarom ging de Zhurong in een geplande winterslaap.

Lees ook:

Rover staat nog steeds naast krater

Eind december begon de lente op Mars, en de Zhurong had toen uit zichzelf moeten ontwaken. Maar beelden van NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter – een ruimtesonde die het klimaat van de planeet bestudeert – laten zien dat de rover al sinds september op dezelfde plek staat.

Op de samengestelde afbeelding hieronder zie je drie foto’s van hetzelfde gebied. De linker foto is genomen op 11 maart 2022, de middelste op 8 september 2022 en de rechter op 7 februari 2023. De Zhurong is op de eerste afbeelding te zien als een blauwgroen stipje links bovenin. In september – dus tijdens de winter op Mars – staat de rover naast een krater. Vijf maanden later, als het weer lente is, staat hij daar nog steeds.

Satellietfoto's van een gebied op Mars. Links: 11 maart. Midden: 8 september. Rechts: 7 februari. De Zhurong is het blauwgroene rondje en heeft tussen september en februari zijn plek niet verlaten.
Satellietfoto’s van een gebied op Mars. Links: 11 maart. Midden: 8 september. Rechts: 7 februari. De Zhurong is het blauwgroene rondje en heeft tussen september en februari zijn plek niet verlaten. © NASA/JPL-Caltech/UArizona

Problemen door zandstormen

De Zhurong maakte deel uit van de Tianwen-1-missie, die de geologie, atmosfeer, mineralen en elementen van Mars ging bestuderen. Oorspronkelijk zou de rover maar negentig Marsdagen (van elk zo’n 24 uur en 37 minuten) actief zijn. Het is dus al knap dat hij het zo lang heeft volgehouden.

In januari meldde een anonieme bron aan de South China Morning Post dat er al een tijdje geen contact meer met de Zhurong is geweest. Mogelijk liggen er door de winterse stormen veel zand en stof op de zonnepanelen, waardoor het karretje geen energie meer kan opwekken. Het Chinees nationaal ruimteagentschap heeft echter nog niks over de situatie laten weten.

NASA-rovers wel de winter door

NASA heeft ook rovers op Mars: de Curiosity en de Perseverance. Deze gebruiken geen zonnepanelen, maar een Radioisotope Power System (RPS). Warmte die vrijkomt bij het verval van het radioactieve plutonium-238 in het RPS, wordt daarbij omgezet in elektriciteit én houdt de systemen op temperatuur. De NASA-rovers zijn zo nog jaren lang van energie voorzien. Beide apparaten hebben de winter dan ook doorstaan.

Bronnen: University of Arizona, NASA, Gizmodo

Openingsbeeld: China News Service, CC BY 3.0