Deze superzware zwarte gaten staan dichtbij

Naomi Vreeburg

30 november 2021 15:00

superzware zwarte gaten

En alsof dat nog niet bijzonder genoeg is, bevinden de twee objecten zich ook veel dichter bij élkaar dan alle andere superzware zwarte gaten-stelletjes die ooit zijn waargenomen.

Al langere tijd vermoedden astronomen dat zich in het sterrenstelsel NGC 7727 twee zwarte gaten bevonden, maar het mislukte telkens om ze ook daadwerkelijk te spotten. Tot nu. Onder leiding van Karina Voggel, astronoom aan de Sterrenwacht van Straatsburg in Frankrijk, heeft een onderzoeksteam het paar nu weten te traceren. En dit blijkt een vondst met meerdere records.

154 miljoen keer zo zwaar

Met behulp van de Very Large Telescope in Chili zagen de wetenschappers de twee superzware zwarte gaten. Ze bleken ongeveer 89 miljoen lichtjaar van de aarde te zijn verwijderd. Hoewel dit misschien ver weg klinkt, is het veel dichterbij dan welk superzwaar zwart gaten-paar ooit ontdekt. De vorige recordhouder bevond zich op een afstand van 470 miljoen lichtjaar van onze blauwe bol.

Het tweetal in NGC 7727 is bovendien slechts 1600 lichtjaar van elkaar verwijderd en verbreekt daarmee eveneens het record voor de kleinste onderlinge afstand tussen twee superzware zwarte gaten. De zwarte gaten zullen overigens steeds dichter bij elkaar komen, tot ze samensmelten tot één monsterlijk zwart gat. Volgens de astronomen zal dit waarschijnlijk binnen 250 miljoen jaar gebeuren.

Close-up en overzichtsfoto van het meest nabije paar superzware zwarte gaten.

Niet alleen de afstand, maar ook de massa hebben Voggel en haar team kunnen bepalen – met behulp van een speciaal instrument op de Very Large Telescope. Het grootste object van het stel blijkt bijna 154 miljoen keer zoveel massa te hebben als de zon. Het kleinste superzware zwarte gat stelt zich wat bescheidener op; de massa van dit object bedraagt 6,3 miljoen zonsmassa’s.

Vlucht nemen

Volgens hoogleraar astrodeeltjesfysica en radioastronomie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, Heino Falcke, laat deze studie maar weer eens zien waarom het belangrijk is om metingen te verrichten aan de hemel. “Als we meer van deze ontdekkingen kunnen doen met de gebruikte techniek, kan dit leiden tot meer kennis over de vorming van zwarte gaten”, zegt hij.

En de zoektocht naar zulke verborgen superzware zwarte gaten zal naar verwachting een vlucht nemen met ESO’s Extremely Large Telescope, die later dit decennium in de Chileense Atacama-woestijn in gebruik zal worden genomen. Deze vondst is dus nog maar het begin.  

Bronnen: Astronomy & Astrophysics, persbericht

Beeld: ESO/Voggel et al.; ESO/VST ATLAS team. Acknowledgement: Durham University/CASU/WFAU

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!