Aan de hand van 15 jaar aan observaties schatten astronomen voor het eerst direct een aantal basiskenmerken van onze buurplaneet Venus.

Het mag dan een van onze buren zijn, er is veel dat we nog niet over Venus weten. Zo maakt onder meer de dikke atmosfeerdeken die de planeet omhult directe metingen aan het oppervlak flink lastig. Onlangs wisten astronomen met behulp van radiogolven door deze deken heen te ‘prikken’. Dankzij de metingen weten we beter dan ooit hoe en hoe snel Venus draait. En daar, zo schrijven de onderzoekers in vakblad Nature Astronomy, kunnen we weer andere interessante informatie over de planeet uit afleiden.

Lees ook:

• Piepjonge aarde had mogelijk ‘venusatmosfeer’
• Is Venus een explosief typetje?

Echo’s

Het team, verbonden aan Universiteit van Californië, Los Angeles, onderzocht Venus tussen 2006 en 2020. Met het Goldstone radarsysteem (GSSR) in de Mojavewoestijn bestookten ze de planeet met radiogolven. Die golven reizen door de dikke atmosfeer en kaatsen terug op het onderliggende oppervlak. Die ‘echo’s’ pikten de onderzoekers vervolgens op met de GSSR en de Green Bank-radiotelescoop in West Virginia.

In de vijftien jaar dat het team Venus op deze manier onder de loep nam, kwam het 21 keer tot de meting van zo’n ‘radio-echo’. Aan de hand van het verschil tussen de meting van het terugkerende signaal door de GSSR en Green Bank, konden de onderzoekers afleiden hoe snel Venus om haar as draait.

Draaiing

Een gemiddelde Venusiaanse dag duurt 243,0226 aardse dagen, met een afwijking van maximaal 21 minuten, zo berekenden de onderzoekers. Die variatie is waarschijnlijk te wijten aan de dikke atmosfeerdeken die duwt en trekt aan het draaiende oppervlak. Dat gebeurt op aarde ook, hoewel het effect met slechts een milliseconde meer of minder per dag véél kleiner is. Niet vreemd; de atmosfeer op Venus is immers pakweg 93 maal zo massief als de aardse.

Naast hoe snel Venus precies zo’n omwenteling maakt, wisten de onderzoekers ook nauwkeuriger dan ooit te schatten hoe de planeet dat doet. Waar de aarde met een kanteling van ongeveer 23 graden om zijn as draait, doet Venus dat volgens de metingen met slechts 2,6392 graden.

Kern

Met de informatie over de omwentelingen van Venus konden de onderzoekers eveneens nieuwe schattingen maken over de kern van de buurplaneet. Die moet, vergelijkbaar met aarde, een diameter hebben van zo’n 7000 kilometer, aldus het team. Of de kern vloeibaar, vast of een combinatie van beide is, konden de wetenschappers met de metingen niet vaststellen. Wel vermoeden ze, op basis van eerder theoretisch onderzoek, dat het binnenste van Venus net als aarde ijzer en nikkel bevat.

Het team blijft de buurplaneet met radiogolven bestoken. Met elke echo wordt ons beeld van Venus immers een beetje scherper.

Bronnen: Nature Astronomy, UCLA, New Scientist

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!