Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Ruimtetelescoop Euclid gaat de grootste 3D-kaart van de kosmos maken om het mysterie van donkere materie op te lossen. De ESA onthult nu alvast een teaser.
De Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) onthulde deze week het eerste deel van wat de grootste en meest gedetailleerde 3D-kaart van de kosmos ooit zal worden. Het glinsterende paarsblauwe mozaïek toont gegevens van 260 waarnemingen van Euclid, de revolutionaire ruimtetelescoop die veel vragen over de mysterieuze donkere materie en donkere energie moet beantwoorden.
Lees ook:
Euclids missie
Het heelal bestaat slechts voor 5 procent uit zichtbare objecten. De rest is donkere materie (27 procent) en donkere energie (68 procent). Deze componenten beïnvloeden de beweging en spreiding van zichtbare materie maar zenden zelf geen licht uit, en absorberen ook geen licht. Het is wetenschappers daarom nog niet gelukt om deze elementen direct te observeren; ze weten dan ook niet wat deze componenten zijn. Euclid gaat in zes jaar tijd de nauwkeurigste en grootste 3D-kaart van het heelal maken. Hiermee hoopt de ESA (indirect) meer te weten te komen over die mysterieuze donkere componenten. Hier lees je hoe dat werkt.
1 procent
Dit deel van de kaart is gemaakt in slechts twee weken tijd en bestaat uit 208 miljard individuele pixels. Daarop zijn ruim 14 miljoen sterrenstelsels en tientallen miljoenen sterren vastgelegd. En in enorm detail. Om dat te laten zien, zoomde de ESA zeshonderd keer in op een spiraalstelsel (ESO 364-G036) dat 420 miljoen lichtjaar van de aarde staat – zie afbeelding hieronder. Dit ingezoomde beeld is slechts 0,0003 procent van het 208 gigapixel-beeld, dat zelf slechts 1 procent zal uitmaken van de volledige 3D-kaart.
Deze 1 procent is dus slechts een teaser van wat gaat komen. Volgens de ESA heeft Euclid nu al 12 procent van het te observeren gebied vastgelegd en stuurt de telescoop per dag 100 gigabyte data naar de aarde. ESA-wetenschappers zijn hard bezig om al die gegevens te verwerken.
Als de kaart eenmaal af is, hebben we meer dan alleen een mooie atlas van het heelal. De bewegingen en vervormingen van sterrenstelsels die door Euclid worden vastlegt, kunnen astronomen gebruiken om meer te leren over de onzichtbare, maar veelvuldig aanwezige, donkere componenten in het universum.
Euclid werd in juli 2023 gelanceerd. Een maand later maakte de telescoop al de eerste testfoto’s en in november 2023 verschenen de eerste officiële platen, die waren zelfs nog scherper dan verwacht.
In deze video wordt er geleidelijk ingezoomd op het eerste deel van Euclids 3D-kaart:
Bron: ESA