Gelukt! Arabische sonde in baan om Mars

Laurien Onderwater

09 februari 2021 17:15

al-amal

Na een reis van zeven maanden heeft ruimtesonde al-Amal (Hoop) van de Verenigde Arabische Emiraten zijn baan om de rode planeet bereikt.

Op 19 juli ging de eerste interplanetaire ruimtemissie van de Arabische wereld van start – een historisch moment voor de Verenigde Arabische Emiraten. En na maanden in spanning te hebben gezeten, was vandaag de ontlading: ruimtesonde al-Amal heeft succesvol een baan om Mars bereikt. “This is history in the making”, aldus de UAESA.

En dat moet een zenuwslopend moment zijn geweest voor de crew van het Mohammed Bin Rashid Space Centre (MBRSC). Doordat het zo’n tien minuten duurt voordat een signaal van al-Amal de aarde bereikt, moest de sonde overgaan op de automatische piloot. Zijn stuwraketten brandden 27 minuten en ook dat was spannend, want tijdens tests zijn die nog nooit zo lang ontstoken geweest. In het vluchtleidingscentrum wisten ze dus pas of dat goed ging, toen de operatie al bijna halverwege was.

al-Amal
De reis van al-Amal.

Al-Amal

De eerste interplanetaire ruimtemissie van de Emiraten is een van de drie races naar Mars. Zo ging de Chinese Marsmissie op 23 juli van start, verwacht wordt dat de sonde morgen in zijn baan om de rode planeet terechtkomt. Verder zijn de Verenigde Staten ook al zeven maanden onderweg naar het hemellichaam. De landen maken allen gebruik van een periode waarin de aarde en Mars relatief dicht bij elkaar staan.

al-Amal
Om hun satelliet te bouwen, werkten de Verenigde Arabische Emiraten nauw samen met Amerikaanse experts. Ruimtevaart staat in de VAE nog niet echt op de kaart. Wellicht brengt deze missie daar verandering in. © MBRSC

In tegenstelling tot de Chinese en Amerikaanse rovers landt al-Amal niet op de rode planeet, maar brengt hij zichzelf in een baan eromheen. Daar zal het ruimtevaartuig een Martiaans jaar lang, ofwel 687 dagen, de atmosfeer bestuderen en in kaart brengen. Het is hiervoor uitgerust met drie instrumenten.

Met de Emirates Mars Infrared Spectrometer (EMIRS) gaat de kunstmaan temperatuurprofielen, ijs, waterdamp en stof in de atmosfeer in het infrarode spectrum (oftewel het warmtespectrum) van Mars bestuderen. Het instrument heeft een roterende spiegel waarmee het scans van de planeet kan maken.

De Emirates eXploration Imager (EXI) onderzoekt welke moleculen zich in de Martiaanse atmosfeer bevinden. Het instrument kijkt naar licht dat een ster, de zon bijvoorbeeld, in het zichtbare en ultraviolette spectrum uitstraalt. Daarna richt het zijn vizier weer op die ster, maar het kijkt dan door de atmosfeer van Mars heen. Vervolgens vergelijken wetenschappers de lichtspectra van de ster – de nulmeting als het ware – en die van de atmosfeer. Moleculen absorberen namelijk licht met bepaalde golflengtes en door te analyseren welke golflengtes zijn opgenomen, kunnen de onderzoekers achterhalen welke stoffen in de atmosfeer van de rode planeet aanwezig zijn. Bovendien maakt deze camera hogeresolutiebeelden van Mars.

Tot slot is er nog de Emirates Mars Ultraviolet Spectrometer (EMUS), die metingen in het ultraviolette spectrum verricht aan de bovenste atmosfeerlagen van Mars: de thermosfeer (100 tot 200 kilometer hoogte) en de exosfeer (boven de 200 kilometer). Daar onderzoekt de meter de uitstoot van waterstof, zuurstof en koolmonoxide en hoe die per seizoen verandert.

Op de kaart gezet

Om al-Amal letterlijk en figuurlijk van de grond te krijgen, werkten de Emiraten nauw samen met verschillende Amerikaanse universiteiten. Ruimtevaarttechniek staat in deze Golfstaat namelijk nog niet op de kaart; het hoofd van de Marsmissie, bijvoorbeeld, heeft computertechnologie gestudeerd. Het land hoopt dan ook met dit project jongeren te stimuleren een bètastudie te volgen die uiteindelijk zou kunnen leiden tot een carrière in de ruimtevaart.

Meer over deze Marsmissie en die van China en de Verenigde Staten lees je in KIJK 3/2021. Deze editie ligt in de winkel vanaf 18 februari tot en met 17 maart.

Beeld: MBRSC

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!