Haarscherpe kiekjes suggereren oorsprong kleuren Ryugu

Karlijn Klei

08 mei 2020 15:00

Hayabusa2

Onderzoekers vermoeden dat de rode tint van de ruimterots ontstaan is tijdens een kortstondig bezoek van de planetoïde aan onze zon.

December 2014 werd hij gelanceerd, JAXA’s ruimtevaartuig Hayabusa2. Zijn bestemming was Ryugu, een kleine planetoïde die waarschijnlijk rijk is aan koolstof; een bouwsteen van het leven. Een hapje materiaal van Ryugu, dat Hayabusa2 in 2019 (hopelijk) verzamelde, moet de geschiedenis en evolutie van de mysterieuze ruimterots aan het licht brengen.

Op de ‘bezorging’ van dat waardevolle pakketje planetoïdepuin moeten we nog even wachten. Maar dat betekent niet dat onderzoekers stilzitten. Aan de hand van haarscherpe foto’s en video’s maken onderzoekers zo onlangs op waar de planetoïde zijn bijzondere blauw-rood-gekleurde oppervlak aan te danken heeft; een bezoek aan onze zon, zo schrijft het team in vakblad Science.

Lees ook:

Tweekleurig

Uit eerdere observaties bleek dat de planetoïde opgebouwd is uit twee typen materialen; een met een rode gloed en met een blauwe. Waar het gesteente de verschillende kleuren aan te danken had, bleef echter onduidelijk.

De nieuw verwerkte foto’s en video’s die het ruimtevaartuig voor, tijdens en vlak na de eerste touchdown op Ryugu maakte, lijkt daar verandering in te brengen. Op de haarscherpe kiekjes, waarop het planetoïde-oppervlak met een resolutie van tot een millimeter per pixel te bestuderen is, viel de onderzoekers namelijk iets op.

Verstoring

Het bovenste laagje van Ryugu, dat door de korte landing (lees: de stuwraketten) werd verstoord, bleek voornamelijk uit het rode materiaal te bestaan. Daarbij viel het de onderzoekers op dat de jongste kraters (lees: de meest recent ontstane) voornamelijk blauw zijn, terwijl de oudere meer die rode tint hebben.

‘Rode’ en ‘blauwe’ kraters op het oppervlak van planetoïde Ryugu. Gele pijlen (B) wijzen jonge ‘blauwe’ kraters aan (C). Klik om te vergroten. © Morota et al., 2020/Science

De observaties suggereren dat de planetoïde in eerste instantie voornamelijk uit het blauwe materiaal bestond. Op een gegeven moment, zo meent het team, heeft de buitenste laag een rode kleur gekregen heeft.

Bezoekje aan de zon

Dit rood worden van planetoïden zien astronomen vaker. Dat kan komen door ruimteverwering of zonlicht. Omdat ruimteverwering meestal slechts invloed heeft op de bovenste paar nanometers, vermoeden de onderzoekers dat het hier om optie twee gaat. Op Ryugu lijkt de rode laag in eerste instantie namelijk enkele tientallen centimeters dik te zijn geweest.

De onderzoekers vermoeden dat Ryugu een kortstondig bezoekje aan de zon gebracht heeft. Die tijdelijke, zogenaamde orbitale excursie, zou voor een hogere oppervlaktetemperatuur gezorgd hebben en daarmee geleid hebben tot de rode tint.

Wanneer dit bezoek precies heeft plaatsgevonden, is nog niet duidelijk. Wellicht dat het pakketje planetoïdepuin dat eind dit jaar op aarde moet aankomen, daar verandering in brengt.

De mogelijke levensloop van planetoïde Ryugu. Klik om te vergroten. © Morota et al., 2020/Science

Bronnen: Science, EurekAlert!

Beeld: JAXA, University of Tokyo; Morota et al., 2020/Science

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!