Een enorme komeet raast onze kant op, maar vormt gelukkig geen gevaar voor de aarde. Hoe wenden we toekomstige gevaarlijke ijs- of rotsblokken wél af?

Om de 71 jaar is er een komeet zichtbaar (met een telescoop, verrekijker of misschien zelfs het blote oog) die twee hoorntjes lijkt te hebben. 12P/Pons-Brooks wordt daarom ook wel de Devil Comet genoemd. Die hoorns zijn eigenlijk staarten van gas en stof die gevormd zijn door een vreemde reeks explosieve uitbarstingen die sterrenkundigen nog steeds niet snappen.

Astronomen schatten eerder al dat de duivelse komeet een vaste kern heeft met een doorsnede van rond de 17 km; een flinke jongen dus. En aangezien het hemellichaam – dat uit ijs, gas en stof bestaat – volgend jaar juni zijn dichtste nadering tot de aarde zal hebben, roept dat de vraag op: moeten we ons zorgen maken?

Lees ook:

• Nieuwe theorie: de eerste continenten zijn ontstaan door komeetinslagen
• Mag ieder land zomaar delfstoffen van asteroïden winnen?

Kernexplosie

Het korte, geruststellende antwoord is nee. Komeet 12P/Pons-Brooks zal op zijn dichtstbijzijnde punt nog steeds 1,5 astronomische eenheid van de aarde verwijderd zijn. Dat is omgerekend zo’n 232 miljoen kilometer van ons vandaan. Er is dus geen sprake van een aardscheerder.

Maar wat nou als de aarde wél in de vuurlinie ligt van een komeet of asteroïde? Dan moet je het gevaar af kunnen wenden. In de Hollywood-blockbuster Armageddon (1998) deed Bruce Willis dat met een kernexplosie. Dat is niet erg realistisch en ook niet per se slim. “Een atoombom op een planetoïde (of komeet, red.) gooien is zo ongeveer het domste wat je kunt doen”, zei de Leidse sterrenkundige Simon Portegies Zwart onlangs nog tegen KIJK. Toch staan kernbommen te boek als de meest veelbelovende techniek om een planetoïde aan te pakken.

DARTen

Een ander idee is om een naderend hemellichaam te bekogelen met een zwaar projectiel, zodat zijn baan door het zonnestelsel een beetje zal veranderen. Op 26 september is dat de NASA gelukt toen die ruimtesonde DART (Double Asteroid Redirection Test) met 21.000 kilometer per uur liet inslaan op Dimorphos. Dat is een kleine ruimterots van 160 meter breed die om de 800 meter grote asteroïde Didymos draait. Door de klap schoot een wolk puin de ruimte in. Radarmetingen wezen vervolgens uit dat Dimorphos ook echt een meetbare duw had gekregen. De test was een succes.

Hagelgeweer

Tot slot is er nog het idee om ruimterotsen of kometen te verpulveren met een soort hagelgeweer. Onderzoekers van de Universiteit van Californië kwamen met PI Terminal Planetary Defense, waarbij PI staat voor pulverize it (‘verpulver het’).

Het systeem bevindt zich nog in de conceptfase, maar werkt als volgt. Een grote hoeveelheid kleine staven die gevuld zijn met (eventueel nucleaire) explosieven worden tegelijk op een planetoïde of ander naderend hemellichaam afgevuurd. Daarbij zal die uiteenvallen in een hoop kleine stukken die opbranden als ze de aardse atmosfeer binnenkomen. Waarvandaan die verwoestende staven worden afgevuurd, ligt nog open. Dit kan vanaf de aarde zijn, maar ook vanaf de maan.

Toegegeven, tegen een kilometers grote planetoïde, zoals het exemplaar dat 66 miljoen jaar geleden voor een massa-extinctie zorgde, maken we geen schijn van kans. Gelukkig zijn zulke catastrofale botsingen uiterst zeldzaam. Objecten van enkele tientallen meters in diameter zijn veel talrijker. Als die met de aarde in botsing komen, zijn de gevolgen relatief bescheiden.

Bronnen: ScienceAlert, Astronomy, KIJK Zomernummer 2021

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!