James Webb zet de supernovarest Cassiopeia A op de gevoelige plaat. De nieuwe foto kan misschien meer vertellen over de oorsprong van de bouwstenen van planeten.

Cassiopeia A is een overblijfsel van een ontplofte ster op zo’n 11.000 lichtjaar van de aarde in het sterrenbeeld Cassiopeia. Het licht van de explosie is sinds zo’n 340 jaar zichtbaar op onze blauwe bol en is het jongst bekende overblijfsel van een supernova in ons melkwegstelsel. Een nieuw, gedetailleerd beeld dat een internationaal team van sterrenkundigen met de James Webb-ruimtetelescoop maakte, biedt een unieke kans om meer te leren over het kosmische stof dat vrijkomt bij supernovae en de bouwsteen is voor planeten.

Lees ook:

• James Webb toont de rommelige dood van een ster
• Picture Perfect: James Webb kiekt verste ster in het heelal
• Webb brengt Pandora’s Cluster in beeld

Boordevol informatie

Het is niet de eerste keer dat Cassiopeia A in beeld is gebracht, maar nog nooit waren er zoveel details te zien. Met het MIRI-instrument kon de Webb-telescoop middel-infrarood licht waarnemen en daardoor meer details in de supernovarest opvangen dan ooit. De voor het menselijk oog onzichtbare golflengten zijn vervolgens digitaal omgezet in zichtbaar licht.

De opvallende kleuren van de nieuwe foto bevatten een schat aan wetenschappelijke informatie en de onderzoekers zijn nog maar net begonnen om het uit te pluizen. “Ik zal de rest van mijn carrière bezig zijn om te begrijpen wat er in deze dataset zit”, vertelt Danny Milisavljevic hoofdonderzoeker van het team in een persbericht.

Groene monster

Aan de buitenkant van het beeld, vooral bovenaan en links, liggen een soort oranje en rode gordijnen die bestaan uit warme stof die bij de explosie is uitgestoten. Volgens de onderzoekers botst dat materiaal tegen omliggend stof en gas waardoor het een gordijnvorm krijgt. Meer naar het midden van de foto is roze gekleurd materiaal te zien dat bestaat uit verschillende zware elementen, zoals zuurstof, argon en neon.  

Misschien wel het meest opvallend is een groene lus rechts van het midden. “We hebben dit het ‘Groene Monster’ genoemd, ter ere van Fenway Park (een honkbalstadion, red.) in Boston. Als je goed kijkt, zie je dat het is bezaaid met iets wat lijkt op minibubbels,” zegt Milisavljevic. “De vorm en complexiteit zijn onverwacht en vormen een uitdaging voor ons onderzoek.”

Bouwstenen van planeten

Eerdere onderzoeken lieten zien dat zeer jonge sterrenstelsels vol zitten met kosmisch stof. Met de nieuwe beelden van Cassiopeia A hopen astronomen te achterhalen waar dat vandaan komt. Waarschijnlijk spelen supernovae hier namelijk een belangrijke rol in; bij een ontploffing komen grote hoeveelheden zware elementen vrij die de onderdelen van ruimtestof zijn.

Kosmische stofdeeltjes zijn interessant want ze vormen de bouwstenen van planeten. Met de nieuwe Webb-beelden willen sterrenkundigen dus niet alleen meer leren over supernovae en hun overblijfselen maar ook over de oorsprong van het materiaal waarvan planeten, zoals de aarde, zijn gemaakt.

Op de website van ESA kun je een Hubble-beeld vergelijken met de nieuwe Webb-foto van Cassiopeia A.

Bronnen: NASA, ESA, Universiteit Gent

Beeld: NASA, ESA, CSA, D. D. Milisavljevic (Purdue), T. Temim (Princeton), I. De Looze (Ghent University). Image Processing: J. DePasquale (STScI)

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!