Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De James Webb-ruimtetelescoop heeft de scherpste opnames tot nu toe gemaakt van een van de meest opvallende objecten aan onze hemel: de Paardenkopnevel.
De Paardenkopnevel is een van de meest beroemde ruimteobjecten en is al vaak op de gevoelige plaat gezet, bijvoorbeeld door Hubble en Euclid. De James Web-ruimtetelescoop doet nu ook een poging, en het resultaat is ongekend gedetailleerd. De foto’s tonen de complexiteit van de nevel in een geheel nieuw licht. Een internationaal team van astronomen schrijft erover in vakblad Astronomy & Astrophysics.
Lees ook:
- Picture Perfect: haarscherpe galactische paardenkop
- Picture Perfect: de iconische Ringnevel zoals die nog nooit gezien is
Paardenkopnevel heeft beperkte levensduur
De stof- en gaswolk staat op zo’n 1300 lichtjaar van de aarde en is onder meer een geboorteplaats voor sterren en planeten. De Paardenkopnevel is gevormd nadat een grotere interstellaire wolk instortte.
De kenmerkende vorm is ontstaan doordat een deel van het gas is samengeperst, verdampt of geërodeerd. De overgebleven nevel – toevallig in de vorm van een paardenhoofd – bestaat uit zwaarder materiaal dat minder snel erodeert. Toch zal ook de kop uiteindelijk uiteenvallen, astronomen schatten dat de nevel nog vijf miljoen jaar te leven heeft.
Evolutie van de nevel
Het leven van de paardenkop – en vergelijkbare nevels – wordt sterk beïnvloed door de uv-straling van hete sterren. Die warmt namelijk het gas op, waardoor het ‘verdampt’ en de nevel verlaat. De straling beïnvloedt ook allerlei chemische reacties in de wolk.
Vooral de buitenkant van de paardenkop heeft daar ‘last’ van. De rest van de nevel is erg compact en uv-straling dringt daar niet ver in door. Daarom hebben astronomen met Webb ingezoomd op de rand (de hele kop is dus niet te zien). Door die te bestuderen hopen ze meer te leren over de evolutie van stervormende nevels.
Niet met andere telescopen te zien
Webb schoot de unieke beelden met zijn twee infraroodcamera’s (MIRI en NIRCam), het zijn de scherpste foto’s van de Paardenkopnevel ooit. Op die gedetailleerde foto’s zagen astronomen voor het eerst kleinschalige structuren die met andere telescopen niet zichtbaar waren. Zo denken ze stofdeeltjes in een verdampingsstroom te hebben gezien.
Naast infrarode beelden heeft Webb ook spectroscopische gegevens verzameld. Die willen de astronomen nu gaan bestuderen om meer te weten te komen over de fysische en chemische eigenschappen van het materiaal in de Paardenkopnevel.
Bron: Astronomy & Astrophysics (arXiv), ESA