Om de grootste planeet van ons zonnestelsel te worden, heeft Jupiter aan het begin van zijn leven flink gebunkerd.

Jupiter is een van de meest indrukwekkende planeten in ons zonnestelsel. Als gasreus heeft hij geen vast oppervlak en bestaat hij, zoals de naam al zegt, uit niets anders dan gas. Toch is hij 2,5 keer zo zwaar als de andere planeten bij elkaar. Om beter te begrijpen hoe deze gigant tot stand is gekomen, hebben astronomen aan de Universiteit Leiden een kijkje in de binnenkant genomen.

Lees ook:

• Ruimtesonde spiekt diep onder Jupiters wolkendek
• Grote rode vlek op Jupiter is aan het krimpen

Metalen

Dat inkijkje was echter nog niet zo gemakkelijk. Het oppervlak van de planeet is bedekt met stormen en orkanen, waardoor je niet gemakkelijk kunt zien wat eronder gebeurt. Daarom werd Juno ingeschakeld, een ruimtesonde van de NASA die zich in een baan om Jupiter bevindt. Deze satelliet kan onder andere de zwaartekracht op verschillende plekken meten. Als de zwaartekracht ergens rondom Jupiter sterker is, dan moeten daar zwaardere gassen onder het oppervlak zitten. Zo kregen de astronomen toch nog een idee hoe de planeet van binnen in elkaar zit.

Uit de metingen werd duidelijk dat er een groot verschil is tussen de buiten- en binnenlaag van Jupiter. De buitenste laag bestaat voornamelijk uit waterstof en helium, twee lichte gassen. Dichter bij de kern van de planeet neemt de hoeveelheid ‘metalen’ – stoffen die zwaarder zijn dan waterstof en helium – enorm toe. Bij elkaar zijn deze metalen goed voor elf tot dertig keer het gewicht van de aarde.

Kannibaal

Er zijn twee manieren waarop planeten metalen kunnen verzamelen. In het begin van hun bestaan kunnen ze kleine steentjes aantrekken, die vervolgens blijven plakken. Uiteindelijk wordt de planeet zo groot dat de kleinere steentjes ervan af stuiteren: de kracht van de beweging van de planeet duwt de steentjes weg. Vanaf dat moment kan een planeet alleen nog metalen erbij krijgen door zogeheten planetesimalen aan te trekken: grote brokstukken die, als ze vrij in de ruimte blijven zweven, uiteindelijk kunnen uitgroeien tot planeten.

Jupiter bevat zoveel metalen dat het niet anders kan dan dat hij in zijn jeugd een flink aantal planetesimalen verslonden heeft. We hebben dus een kannibaal in ons zonnestelsel zitten.

Bronnen: Astronomy & Astrophysics, SRON, Universe Today

Beeld: Pixabay/flflflflfl

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!