Na twee mislukte pogingen en drie keer uitstel is de lancering nu eindelijk een feit: iets voor twee uur ’s nachts lokale tijd vertrok de SLS-raket van de NASA.

De Artemis I-missie is van start gegaan! Is deze onbemande testvlucht naar de maan een succes en houdt de NASA zich daarna aan de planning, dan moeten er in 2025 weer mensen over het oppervlak van het zusje van de aarde lopen – voor het eerst in vijftig jaar.

Krachtigste raket

Met een hoogte van 98 meter is NASA’s Space Launch System (SLS) niet de grootste raket die de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie ooit naar de ruimte stuurt. De Saturnus V-raket die in 1969 Neil Armstrong, Buzz Aldrin en Michael Colins naar de maan bracht, was met 111 meter net een tikje hoger. Maar het SLS is wél de krachtigste raket die de Amerikanen ooit bouwden. Vanaf het moment van ontsteking totdat hij in de ruimte is, levert hij ruim 15 procent meer stuwkracht dan de Saturnus V.

Die stuwkracht heeft SLS ook wel nodig. De eerste versie van de reusachtige raket zeult dik 26.000 kilo aan lading mee. De raket brengt die lading ook niet zomaar een stukje de ruimte in: het SLS moet zijn vracht genoeg vaart meegeven om die vanaf de aarde naar de maan te laten vliegen, hem in een hoge baan om de maan te brengen, en weer terug naar huis te laten keren. De Orioncapsule die door de raket omhoog wordt geschoten, is op zijn verste punt 450.000 kilometer van onze planeet vandaan; verder dan mensen ooit zijn geweest. Een latere versie van de krachtpatser moet zelfs 45.000 kilo aan lading naar de maan brengen.

Testmissie

De testmissie moet bepalen of SLS, de Orioncapsule én de missieleiding en techniek op de grond (de Exploration Ground Systems) volgens plan werken. Als dat zo is en de vlucht een succes blijkt, gaat het Artemisprogramma – vernoemd naar de Griekse godin van de jacht en de maan – zijn volgende fase in. Dan beginnen de NASA en haar partners met de voorbereiding van de eerste bemande vlucht in 2024. Een jaar later moeten er weer ruimtevaarders voet op de maan zetten, waaronder de eerste vrouw.

1,35 miljoen kilo stuwstof

Nog even terug naar de lancering. Artemis I vertrok vanaf het Kennedy Space Center in Florida. In aanloop naar die lancering werd de reusachtige SLS-raket met een enorm platform op rupsbanden naar lanceerplatform 39B gereden. Zodra alle systemen waren gecheckt, begon het aftellen. Met nog vijf seconden op de klok werden de vier RS-25-motoren van het SLS ontstoken. Toen die eenmaal op volle kracht waren, begon de NASA-raket aan zijn weg omhoog. De eerste secondes leek hij nog omhoog te kruipen, maar gaandeweg ging hij steeds sneller. Tot hij met een topsnelheid van bijna 40.000 kilometer per uur door de lucht scheerde.

In slechts twee minuten tijd joegen de twee witte boosterraketten aan de zijkant van de raket er ruim 1,35 miljoen kilogram stuwstof doorheen. Daarna koppelden ze los en stortten ze neer in de Atlantische Oceaan, zodat ze kunnen worden teruggevonden en opnieuw gebruikt. Een minuut daarna liet het omhulsel los dat de Orioncapsule tijdens de eerste fase van de lancering moet beschermen.

Ook het launch abort system koppelde los; een reddingssysteem dat de capsule in veiligheid kan brengen als er aan het begin van de rit iets misgaat. Acht minuten na lift-off was Orion in de ruimte. De reusachtige oranje hoofdraket koppelde los en valt naar de aarde. Orion vliegt vanaf dat moment zelfstandig verder.

Terugreis

Zo’n vijftig minuten na het begin van de lancering zal de capsule zijn zonnepanelen uitklappen. Ruim een halfuur later laat een tweede, kleinere rakettrap twintig minuten lang zijn motor branden om Orion te helpen ontsnappen aan de aardse zwaartekracht en te laten beginnen aan zijn verdere reis naar de maan. Als alles volgens plan verloopt, keert de capsule 26 dagen later terug op aarde.

Die terugreis is een van de belangrijkste onderdelen van de Artemis I-missie, omdat die een test vormt voor de hitteschilden van de capsule. Deze schilden, die Orion moeten beschermen, krijgen in de dampkring een hitte te verduren van ruim 2700 graden Celsius.

Je kunt de lancering hier terugkijken:

Tekst: Nick Kivits/Laurien Onderwater

Beeld: NASA

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!