Na India’s succesvolle maanlanding lanceert Japan nu ook een maanlander. Mag iedereen zomaar naar de maan, of zijn daar regels over?

Toen twee weken terug de Vikram-lander voet op de maan zette werd India het vierde land dat een succesvolle maanlanding heeft uitgevoerd. Japan heeft nu de ambitie om het vijfde land te worden. Donderdag lanceerde de Japanse ruimtevaartorganisatie (JAXA) een raket, met aan boord een maanrover en röntgentelescoop (die deels van Nederlandse makelij is). Naar verwachting zal de maanlander over vier tot zes maanden landen.

De baan om de aarde is al druk bevolkt door satellieten, maar ook op de maan lijkt het langzamerhand steeds drukker te worden. Zijn er eigenlijk regels gemaakt over wie daar heen mag en van wie de maan is?

Lees ook:

• Indiaas ruimtevaartuig landt op de zuidpool van de maan
• Poging tot eerste Japanse maanlanding eindigt in crash

De maan is van iedereen

In principe mag iedereen naar de maan, maar er zijn wel een paar afspraken waar je je aan moet houden. In 1967 ondertekenden veel landen namelijk het Ruimteverdrag (Outer Space Treaty). Dit verdrag verbiedt het bijvoorbeeld om kernwapens of andere massavernietigingswapens in een baan om een hemellichaam, op de maan of op andere hemellichamen te plaatsen.

Een paar andere belangrijke afspraken in het Ruimteverdrag:

• Landen kunnen geen soevereiniteit claimen over de maan of andere hemellichamen, de maan is dus van iedereen.
• Landen zijn verantwoordelijk voor hun activiteiten in de ruimte en aansprakelijk voor alle schade die wordt veroorzaakt door objecten die vanaf hun grondgebied zijn gelanceerd.
• Landen zijn verplicht om astronauten in nood te helpen, ook als die uit een ander land komen.
• Landen moeten hun activiteiten in de ruimte openlijk en in overeenstemming met het internationale recht uitvoeren.
• Overheden moeten ervoor zorgen dat ook commerciële bedrijven in hun land zich houden aan deze regels.

Meer dan honderd landen hebben het verdrag ondertekend, waaronder alle landen die ruimtevaartmissies uitvoeren.

Meer regels nodig

Na het opstellen van het Ruimteverdrag ontwikkelde de technologie snel en sommige landen vonden het daarom nodig om extra afspraken te maken. In december 1979 ondertekenden zij het Maanverdrag (Moon Treaty). Dit verdrag verbiedt alle militaire activiteit – ook het testen van wapens – op de maan of andere hemellichamen. Ook staan er regels in over een eerlijke en duurzame manier om de grondstoffen op de maan te gebruiken.

Een paar andere belangrijke afspraken in het Maanverdrag:

• Landen kunnen geen eigenaar zijn van gebieden op een hemellichaam.
• Iedereen heeft evenveel recht om onderzoek te doen op hemellichamen.
• Landen zijn verplicht om ontdekkingen tijdens hun ruimteactiviteiten te delen met de Verenigde Naties en de maatschappij.
• Alle monster die worden genomen tijdens ruimteactiviteit moeten beschikbaar worden gesteld voor onderzoek door andere landen.

Het Maanverdrag heeft wel een veel kleinere invloed dan het Ruimteverdrag, slechts 18 landen zijn erbij aangesloten. Landen die zelfstandig ruimtemissies kunnen uitvoeren, zoals de Verenigde Staten, Rusland en China hebben het niet ondertekend. Vanwege economische belangen zijn zij het vooral niet eens met de regels over het eerlijk verdelen van grondstoffen. Nederland en België hebben het verdrag wel ondertekend.

Bronnen: Britannica, Space Foundation

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!