Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Astronomen hebben een bijzondere ontdekking gedaan. Ze detecteerden uitbarstingen van een zeldzame magnetische ster.
De sterrensoort waar het allemaal om draait is een magnetar. Daarvan zijn er in ons eigen sterrenstelsel nog maar enkele tientallen ontdekt. Buiten het Melkwegstelsel stond de teller op nul, maar daar is nu verandering in gekomen. In Messier 82 (ook wel het Sigaarstelsel genoemd) vonden astronomen bewijs van het zeldzame ruimtefenomeen.
Wat is een magnetar?
De kans dat je een magnetar vindt, is niet zo groot. Ze zijn een zeldzame versie van neutronensterren. Die ontstaan uit supernova’s, de explosies van enorm zware sterren. Als die aan het einde van hun leven komen, bezwijken ze onder hun eigen gewicht. Door de enorme druk van de zwaartekracht veranderen alle atomen in het binnenste van de ster in neutronen.
De normale neutronenster is al ontzettend magnetisch, maar een magnetar is de absolute koning van magnetische objecten. Hun magneetveld is zo’n honderd keer sterker dan de gemiddelde neutronenster. En volgens de NASA zo’n duizend triljoen (!) keer sterker dan het magnetisch veld van de aarde.
Kom je binnen een straal van duizend kilometer van een magnetar, vervormt het magnetisch veld de elektronen van je atomen. Je lichaam lost dan simpelweg op. Gelukkig staat de dichtstbijzijnde magnetar – waarvan we het bestaan weten – op zo’n 8000 lichtjaar van de aarde.
Zeldzame vondst
Zoals gezegd is het de eerste keer dat we zo’n enorme magneet buiten het Melkwegstelsel hebben gevonden. De pas ontdekte magnetar staat op zo’n 12 miljoen lichtjaar van de aarde. Onderzoekers kwamen hem op het spoor vanwege gigantische uitbarstingen van gammastraling. Zulke straling wordt ook het heelal ingeslingerd als een zwart gat zich vormt.
De enorme uitbarsting duurde maar een fractie van een seconde. Een paar tienden van een megaparsec, om precies te zijn. De explosie vond plaats in november 2023 en werd opgevangen door een ruimtetelescoop van de ESA. Omdat gammastraling in een rechte lijn door het heelal beweegt, is het mogelijk om de oorsprong van de straling te achterhalen. Dat bleek dus een magnetar in het Sigaarstelsel te zijn.
Het gebeurt niet vaak dat magnetars zulke enorme uitbarstingen van gammastraling laten zien. Van de 29 magnetars die in 2021 door NASA zijn geregistreerd, zijn er maar twee die dergelijke explosies laten zien.
Bron: Nature
Beeld: John Rowe Animation, CSIRO / Wikimedia Commons