Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
We dachten best goed te weten hoe Mars is ontstaan. Maar een meteoriet die afkomstig is van de buurplaneet, zet alles op zijn kop.
Het ontstaan van het universum blijft een groot mysterie. Gelukkig weten we er nu wel iets meer van: door zowel de aarde als andere planeten te onderzoeken, hebben we een goed beeld gekregen van hoe ze tot stand zijn gekomen. Maar planetologen aan de Universiteit van Californië beweren nu in het wetenschappelijke tijdschrift Science dat Mars niet in dat plaatje past.
Lees ook:
Tweedeling
Planeten ontstaan als bijproduct van stervorming. Rondom een jonge ster vormt zich een nevel van stof en gas. Sommige van deze deeltjes zullen aan elkaar blijven plakken en zo uitgroeien tot planeten. In het begin zijn de jonge planeten nog heel heet, waardoor het oppervlak smelt tot magma. Als een soort spons absorbeert dat stoffen als koolstof, waterstof en zuurstof uit de nevel.
Als de planeet later afkoelt, komen de stoffen vast te zitten in het gesteente. In de jaren daarna zullen er meteorieten op het oppervlak neerstorten. Deze bevatten, net als de planeten zelf, geabsorbeerde gassen in hun gesteente. Bij de inslag breken de meteorieten open, waardoor de stoffen vrijkomen in de atmosfeer. Zo ontstaan er dus twee groepen van stoffen: stoffen in het gesteente, geabsorbeerd vanuit de nevel waaruit de planeet is ontstaan, en stoffen in de atmosfeer, aangeleverd door meteorieten.
Andersom
Maar het team uit Californië zegt dat dit beeld voor Mars niet klopt. Dat baseren ze op Chassigny, een brokstuk dat van de rode planeet is afgebroken en in 1815 als meteoriet op aarde neerstortte. Het team onderzocht dit gesteente omdat Mars zich in ‘maar’ 4 miljoen jaar heeft gevormd (de aarde had hier 100 miljoen jaar voor nodig). Het idee was om een beter beeld te krijgen van het vroege zonnestelsel.
Tot hun verbazing ontdekten de onderzoekers iets heel anders. Omdat Chassigny een deel van Mars zelf is, zou het rotsblok de stoffen van de nevel moeten bevatten. Maar nu blijkt het juist meer stoffen te bevatten afkomstig uit meteorieten. Ook bleek uit eerder onderzoek dat de atmosfeer van onze buurtplaneet juist beter past bij wat je van de nevel verwacht. Alles is op Mars dus andersom.
IJskappen
Dit zou betekenen dat meteorieten al materiaal aan Mars leverden terwijl de planeet nog met magma bedekt was – met andere woorden: veel eerder dan werd gedacht. Ook is de atmosfeer al gevormd terwijl de nevel nog aanwezig was. Dat houdt in dat het magma toen al gestold was: anders was een deel van de stoffen uit het magma verdampt en alsnog in de atmosfeer terecht gekomen.
Dit resultaat roept een nieuwe vraag op. De nevel is door de straling van de zon weggevaagd. Hoe kan het dan dat de atmosfeer van Mars er nog stoffen van bevat? De onderzoekers vermoeden dat deze bewaard zijn gebleven in ijskappen op de Mars-polen. Dat zou wel betekenen dat het op de planeet heel koud is geweest vlak na het stollen van het magma. Vervolgonderzoek moet aantonen hoe dat in zijn werk is gegaan.
Bronnen: Science, UCDavis, ScienceAlert
Beeld: NASA/JPL-Caltech