Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Vijf tot tien miljoen jaar geleden crashte er een stuk Mars op aarde. Dankzij kunstmatige intelligentie is nu duidelijk uit welke Marskrater deze zogenoemde Black Beauty-meteoriet vandaan komt.
In 2011 werd hij gevonden in de westelijke Sahara: meteoriet NWA 7034, bijnaam Black Beauty. Dat exemplaar van 320 gram is niet zomaar een stuk ruimtesteen, maar een scherf van onze buurplaneet Mars, blijkt uit de samenstelling. Onderzoeker Anthony Lagain (Curtin University, Australië) heeft nu de oorspronkelijke krater op Mars opgespoord waar Black Beauty vandaan komt.
Lees ook:
Lagain deed zijn ontdekking dankzij een geautomatiseerde zoektocht door satellietfoto’s van Mars. Zo kon hij het terrein vinden dat past bij de steensoorten waar Black Beauty uit bestaat, schrijven de onderzoeker en zijn internationale collega’s in het wetenschapsblad Nature Communications. Die Karratha-krater is een ideale plaats om langs te gaan met een robotmissie, raden de onderzoekers NASA aan.
Marssteen
Marsrots in de Sahara klinkt absurd, maar wetenschappers kennen wel 300 meteorieten die afkomstig zijn van onze buurplaneet. Zulke meteorieten werden ooit de ruimte in geslingerd door de inslag van asteroïden. Sommige kregen daarbij zelfs zoveel snelheid mee, dat ze konden ‘oversteken’ naar de aarde. Handig, want zo hoef je niet met een robot heen en weer naar Mars om toch wat te leren over hoe de bodem daar is ontstaan.
Black Beauty is zelfs het kind van twee van zulke inslagen, denkt Lagain: de steen is de enige Marsmeteoriet die bestaat uit verschillende soorten gesteente. “Dat mengsel is het resultaat van de inslag waardoor anderhalf miljard jaar geleden de Khujirt-krater ontstond”, schrijven de wetenschappers. Vervolgens lag dat steenmengsel te wachten tot het vijf à tien miljoen jaar geleden de ruimte in werd geslingerd door een tweede inslag. Daarbij ontstond de Karratha-krater, genoemd naar een stad in Noordwest-Australië waar de oudste stenen op aarde te vinden zijn.
Supercomputer
Dat Black Beauty van Mars komt, was al duidelijk; Lagain en consorten claimen nu dat ze precies weten uit welke krater. Die zekerheid komt uit een zoektocht met de supercomputer in Perth, waarmee de onderzoekers in satellietbeelden van Mars op zoek gingen naar de karakteristieke vorm van inslagkraters. De zoektocht leverde ruim negentig miljoen kraters op. Door de samenstelling, diepte en leeftijd van die kraters te vergelijken, konden ze een perfecte match vinden met het steenfragment uit de Sahara.
“We weten nu voor het eerst waar deze meteoriet vandaan komt; het enige stuk Marsrots dat we hebben dat uit verschillende gesteenten bestaan”, zegt Lagain in een persbericht. In de regio waar Black Beauty vandaan komt, zijn volgens de onderzoeker de oudste Marsrotsen te vinden, fragmenten van de eerste korst die 4,5 miljard jaar geleden ontstond bij de geboorte van de planeet. “Die lijkt erg op de continentale rots van de aarde. We hebben hier een soort tijdcapsule met materiaal uit de begintijd van de planeten.”
Op aarde is zulk oud gesteentemateriaal verloren gegaan door platentektoniek en erosie, maar op Mars – tektonisch zo dood als een pier en vrijwel erosievrij dankzij de dunne atmosfeer – is zulk gesteente nog volop te vinden. Lagain en collega’s raden de NASA dan ook aan om bij toekomstige missies naar Mars de Karratha-krater aan te doen. Per robot of met astronauten, op Mars ligt de geschiedenis voor het oprapen.
Bronnen: Nature Communications, Curtin University
Beeld: Deze negentig miljoen kraters op Mars werden gevonden met een geautomatiseerde zoektocht. De krater in de rode cirkel is de Karratha-krater waar de Black Beauty-meteoriet ooit de ruimte in werd geslingerd. © Lagain et al. 2022, Nature Communications.