De Very Large Telescope in Chili heeft de kern van ons sterrenstelsel op verbluffende wijze in beeld gevangen én bewijs voor een oud starburststelsel gevonden.
Een starburststelsel is een echte sterrenfabriek. Hierin worden namelijk extreem veel sterren gevormd – een proces dat wordt uitgedrukt in zonnemassa’s per jaar. Zo produceert de Melkweg drie zonnemassa’s per jaar aan nieuwe sterren, maar dat was niet altijd zo. Dankzij het HAWK-I-instrument van ESO’s Very Large Telescope (VLT) heeft een team van astronomen bewijs voor een hevige geboortegolf van sterren die een miljard jaar geleden heeft plaatsgevonden. Dat schrijven onderzoekers in Nature Astronomy.
Lees ook:
Starburststelsel
Tussen 8 en 13,5 miljard jaar geleden – in de begintijd van ons sterrenstelsel – is zo’n 80 procent van de sterren in het centrale deel van de Melkweg gevormd. Na deze vroege stervormingsperiode werden zo’n 6 miljard jaar lang zeer weinig sterren geboren. Maar daar maakte een hevige uitbarsting van stervorming – een starburst – een miljard jaar geleden een einde aan.
Binnen een periode van nog geen 100 miljoen jaar (wat kort is in de sterrenkunde) werden namelijk in dit centrale gebied ontzettend veel sterren geboren met een gezamenlijke massa van misschien wel enkele tientallen miljoenen zonnen, zo meldt de ESO op zijn website. “Anders dan wat tot nu toe werd aangenomen, hebben we vastgesteld dat de vorming van sterren geen continu proces is geweest”, zegt Francisco Nogueras-Lara, werkzaam bij het Max-Planck-Institut für Astronomie.
Supernova’s
Tijdens zo’n starburst ontstaan een hoop zware sterren die een kortere levensduur hebben dan lichtere exemplaren, en via een krachtige supernova-explosie de pijp uitgaan. Daarom denken de onderzoekers ook dat de extreme gebeurtenis meer dan honderdduizend supernova’s teweeg moet hebben gebracht. Nogueras-Lara: “Dit was waarschijnlijk een van de meest energieke gebeurtenissen in de geschiedenis van de Melkweg.”
In KIJK 1/2020 lees je alles over de Extremely Large Telescope: de opvolger van de Very Large Telescope in Chili. Deze editie ligt in de winkel vanaf 19 december tot en met 22 januari.
Bronnen: Nature Astronomy, ESO, ESO via EurekAlert!
Beeld: ESO/Nogueras-Lara et al.