Mysterie van de draaiende sonde eindelijk opgelost

André Kesseler

16 januari 2020 16:00

Huygens

Hoezeer ontwerpers ook hun best doen, het resultaat van hun werk kan altijd verrassen. Zeker in de ruimtevaart.

Het was een bijzonder moment toen de Huygens-sonde van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA op 14 januari 2005 richting het oppervlak van Titan viel. De duikvlucht naar de grootste maan van Saturnus duurde twee uur en 27 minuten en tijdens die val verzamelde Huygens waardevolle gegevens over de druk, de temperstuur en de dichtheid van de atmosfeer Maar onderweg gebeurde er wel iets onverwachts. En dat raadsel lijkt nu, na vijftien jaar, eindelijk opgelost.

Lees ook:

Huygens

Tijdens de val draaide de sonde, zoals gepland, met een snelheid van 7,5 omwentelingen per minuut om zijn as. Speciale vinnen aan de onderkant van de sonde moesten ervoor zorgen dat het ruimtevaartuigje tegen de klok in draaide, om er op die manier voor te zorgen dat de gekalibreerde instrumenten optimaal konden functioneren. Maar na tien minuten begon Huygens tot grote verbazing van de ontwerpers en technici bij ESA spontaan de verkeerde kant op te draaien.

Huygens

Windtunnel

Onderzoekers van de Universiteit van Orléans in Frankrijk bekeken met een 1:3 schaalmodel in een windtunnel (foto hierboven) wat er gebeurd kan zijn. Hun conclusie: twee onderdelen van de sonde – het zogenoemde Separation Subsystem en de antenne voor de hoogtemeting – zorgen voor de weerstand waardoor de draairichting veranderde. Het effect werd versterkt doordat de 36 vinnen de luchtstroom langs de twee onderdelen stuurde. Bovendien denken ze dat een ander instrument, Huygens Atmospheric Structure Instrument, niet volledig was uitgeklapt waardoor het effect nog groter werd.

Overigens werd het succes van de missie niet beïnvloed door de verkeerde draairichting. Huygens maakte nuttige plaatsen van de atmosfeer en ving monsters van methaan en stikstof in de atmosfeer.

Op zich lijkt het niet heel nuttig om 15 jaar na dato nog te achterhalen wat er mis ging, maar dat valt mee. De NASA wil namelijk in 2026 weer die kant op en de onderzoeksresultaten kunnen helpen om ontwerpfouten in die missie te voorkomen.

Bronnen: ESA, Popular Mechanics

Beeld: ESA/CNRS/LPC2E/PRISME

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!