Nederlandse student schoont archiefdata op en onthult twee stellaire kraamkamers

Tim Tomassen

03 april 2024 10:26

stellaire kraamkamers

Door archiefdata opnieuw te analyseren ontdekte een Leidse masterstudent twee nieuwe geboorteplaatsen voor planeten.

Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren gehuld waren in geboortewolken die nog niet eerder zo scherp waren gezien. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen van de twee sterren in vakblad Astronomy & Astrophysics.

Lees ook:

Kraamkamers voor planeten

Voor zijn masterscriptie gebruikte en verbeterde De Regt de zogeheten PDI-methode, wat staat voor Polarimetric Differential Imaging. Hiermee is onderscheid te maken tussen het extreem heldere, ongepolariseerde licht van een ster en het vage, gepolariseerde licht dat weerkaatst van stofdeeltjes die zich soms in een schijf rond de ster bevinden. Zulke stofschijven zijn kraamkamers voor nieuwe planeten.

De Regt analyseerde het archief van het NACO-instrument. Dat instrument was van 2003 tot 2019 onderdeel van de Very Large Telescope in Chili en heeft gegevens verzameld van 57 jonge sterren, zogenoemde protosterren.

Door met de door hem verfijnde PDI-methode de data op te schonen, zag De Regt stofschijven bij twintig bekende sterren. Die waren eerder ook al in de NACO-gegevens aangetroffen. Maar tot zijn verbazing zag de masterstudent ook twee andere sterren met stellaire kraamkamers eromheen, en die waren nog nooit eerder zo scherp in beeld gebracht. Het gaat om de protosterren YLW 16A en Elia 2-21, deze staan op zo’n 360 lichtjaar afstand van de aarde.

Exoplaneten

“Dat Sam dit in een paar maanden voor elkaar heeft gekregen is fantastisch”, zegt afstudeerbegeleider Christian Ginski. “Zoiets maken we niet vaak mee.” Inmiddels is De Regt bezig met een promotieonderzoek bij de Universiteit Leiden. Hij bestudeert hoe de vorming van exoplaneten sporen achterlaat in hun atmosferen.

Van twintig protosterren in het NACO-archief waren stofschijven bekend. Masterstudent Sam de Regt ontdekte tijdens het opschonen van de data twee nieuwe afbeeldingen van sterren met stofschijven: YLW 16A en Elia 2-21 (linksonder en middenonder). Beeld: ESO/VLT/NACO, De Regt et al.

Bronnen: Astronomy & Astrophysics, NOVA

Beeld: ESO/VLT/NACO, De Regt et al.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!