Oceaan onder ijzig oppervlak van Uranus-maantje Miranda?

Naomi Vreeburg

31 oktober 2024 15:27

uranus maan miranda

Een recent onderzoek maakt de manen van Uranus nog een stukkie interessanter. En dan vooral maan Miranda.

Ruimtesonde Voyager 2 legde Miranda, een van de 28 bekende manen van Uranus, in 1986 al op de gevoelige plaat vast. De beelden toonden het zuidelijke halfrond van de maan. Haar bevroren oppervlak zag eruit als een lappendeken: de vlakken gegroefd terrein worden gescheiden door ruwe kloven en kraterachtige gebieden.

In het wetenschappelijk tijdschrift The Planetary Science Journal is onlangs een onderzoek verschenen waarin planeetwetenschappers opnieuw de beelden van Voyager 2 hebben geanalyseerd. Aan de hand van hun bevindingen suggereren ze dat Miranda zo’n 100 tot 500 miljoen jaar geleden een enorme oceaan onder haar oppervlak verstopte. Én dat de maan nog altijd vloeibaar water kan herbergen.

Lees ook:

100 kilometer diep

Om tot deze conclusie te komen bestudeerde het team de verschillende structuren op de maan nauwkeurig. Vervolgens probeerde het te achterhalen welke interne structuur Miranda moet hebben gehad om dit variërende landschap te creëren. Hiertoe ontwikkelden de onderzoekers een computermodel. Dit model gaf aan dat het waarschijnlijk was dat een ondergrondse oceaan de structuren heeft gevormd.

En niet zo’n kleintje ook. De oceaan die schuilging onder Miranda was volgens het model 100 kilometer diep. Dit terwijl de Uranus-maan slechts een straal van slechts 235 kilometer heeft. De ijzige schil die bovenop het water lag moest maximaal 30 kilometer dik zijn geweest.

“Niet verrast”

Getijdenkrachten zou een grote rol in het ontstaan van de oceaan hebben gespeeld. Doordat Miranda en de andere Uranus-manen met hun zwaartekracht invloed op elkaar uitoefenen, vinden er veranderingen in hun banen plaats. Deze veranderingen hebben mogelijk een warmte-impuls binnenin ijskonijn Miranda veroorzaakt, waardoor het waterlichaam kon ontstaan.

De bevindingen verbazen Marc Rovira Navarro, planeetonderzoeker aan de TU Delft, niet. “Verschillende geologische kenmerken wijzen erop dat Miranda vroeger warmtestromen ervoer die vergelijkbaar zijn met die van Saturnus’ maan Enceladus. Van deze maan weten we dat hij een ondergrondse oceaan heeft. Het verrast me daarom niet dat een ondergrondse oceaan de geologie van Miranda kan verklaren.”

Slag om de arm

De wetenschappers veronderstellen niet dat de Uranus-maan nog altijd zo’n gigantische oceaan herbergt, maar er kan nog wat van het vloeibare water over zijn onder het oppervlak. Als Miranda compleet bevroren was, verwachtten ze bepaalde scheuren op de maan. Deze kunnen de onderzoekers op de beelden van Voyager 2 niet vinden.

Uiteraard zijn deze conclusies getrokken uit oude beelden en een computermodel en moeten we een slag om de arm houden. Om uitsluitsel te geven over de aanwezigheid van een oceaan  is meer onderzoek nodig.

“We moeten de evolutie van de baan en het binnenste van Miranda bestuderen hiervoor – geen gemakkelijk klusje”, aldus Rovira Navarro. “Het gebrek aan data vertraagde eerdere inspanningen op dit gebied, maar de recente belangstelling van NASA en ESA om een missie naar Uranus te sturen heeft nieuw onderzoek gestimuleerd. Bovendien ondersteunen steeds meer theoretische studies het idee dat de grotere manen van Uranus mogelijk nog steeds een oceaan hebben.” Wordt dus hoe dan ook vervolgd.

Bronnen: The Planetary Science Journal, phys.org

Bronnen: The Planetary Science Journal, phys.org

Beeld: NASA/Jet Propulsion Laboratory-Caltech

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!