Maandagnacht zijn er veel vallende ‘sterren’ te zien

Tim Tomassen

12 augustus 2024 08:00

Meteoren tijdens de Perseïden in 2018

In de nacht van maandag op dinsdag vindt het jaarlijkse maximum van de meteorenzwerm Perseïden plaats. Op het hoogtepunt zijn er 40 tot 55 meteoren per uur te zien.

Ieder jaar zijn er rond half august veel vallende ‘sterren’ te zien. Dat komt doordat de aarde dan door meteorenzwerm Perseïden beweegt. Dit jaar valt het hoogtepunt in de nacht van maandag 12 augustus op dinsdag 13 augustus. Maar ook enkele dagen daarvoor en daarna zijn er meer meteoren te zien dan normaal.

De Perseïdenzwerm is afkomstig van komeet 109P/Swift-Tuttle die voor het laatst in 1992 de aarde passeerde. In 133 jaar tijd draait deze zogenoemde periodieke komeet om de zon, waarbij hij een hoop stof achterlaat. In augustus beweegt de aarde door dit stof heen en dat zien wij in de vorm van vallende ‘sterren’.

Lees ook:

Geen vallende sterren

De aanduiding vallende sterren is misleidend; astronomen spreken dan ook van meteoren. Het betreft hier namelijk geen ster, maar stofdeeltjes of stukjes gruis uit de ruimte die de dampkring van de aarde binnenkomen. Door de hoge snelheden van het ruimtepuin wordt de lucht vóór het deeltje verhit en gaat gloeien. Dit zien wij als een flitsje. De snelheden van de Perseïden zijn meestal meer dan 200.000 km/uur. Ze kenmerken zich door hun helderheid, snelheid, en soms nalichtende sporen.

Hoe laat zijn de meeste meteoren te zien?

De daadwerkelijke piek (85 meteoren per uur) van de Perseïden valt op maandag 12 augustus om 21.00 uur, maar dan is het uiteraard nog niet donker genoeg om ze goed te zien. Volgens Marc van der Sluys, sterrenkundige aan de Universiteit Utrecht en maker van de website hemel.waarnemen.com, ligt het waarnemingsmaximum maandagnacht rond 3.45 uur. Dan heb je kans om 40 tot 55 meteoren per uur te spotten, tel je daar die van andere zwermen en sporadische meteoren bij op, dan kom je uit op 50 tot 65 vallende ‘sterren’ per uur.

Vroeger op de avond zullen er ook al flitsen te zien zijn, maar wel een stuk minder zijn. Op de twee kaarten hieronder zie je waar in Nederland de meeste meteoren zijn waar te nemen. Je hebt geen speciale apparatuur nodig om ze te zien; het blote oog, een heldere hemel en een donkere waarneemplaats zijn voldoende.

Landkaart waarop is aangegeven waar in Nederland de meeste meteoren van de Perseïden zijn te zien.
De kaart van Nederland toont de verwachtte aantallen meteoren per uur bij heldere hemel. Links: vóór middernacht, op maandag 12 augustus om 23.30 uur. Rechts: ten tijde van het waarnemingsmaximum, op dinsdag 13 augustus om 3.45 uur. De kleur geeft voor iedere plaats aan hoeveel meteoren vanuit die locatie te verwachten zijn. Vanuit lichte gebieden op de kaart, bijvoorbeeld in en rond steden, zijn minder vallende ‘sterren’ te zien dan vanuit donkere gebieden, door de lichtvervuiling. Het aantal meteoren per uur behorende bij iedere kleur kan worden afgelezen in de legenda. Credit data lichtvervuiling: RIVM. Credit kaartje: Marc van der Sluys/hemel.waarnemen.com.

Bron: hemel.waarnemen.com

Beeld: De Perseïden in 2018, gefotografeerd in de Alpen. © Dneutral Han/Getty Images.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!