Pluto’s maan Charon is ongeveer half zo groot als de dwergplaneet zelf. Het onwaarschijnlijke tweetal ontstond mogelijk na een ‘kus’.

Miljarden jaren geleden botsten twee ijswerelden op elkaar in de koude uithoeken van ons zonnestelsel. Dit leidde uiteindelijk tot de vorming van Pluto’s grootste maan, Charon. Maar er is nog veel onduidelijk over hoe dit proces verliep. Wetenschappers van de Universiteit van Arizona (VS) hebben nu een nieuwe theorie: de botsing zou meer hebben geleken op een kus. Dat schrijven ze in Nature Geoscience.  

Lees ook:

• Sinds wanneer mag Pluto geen planeet meer heten?
• Gas voorkomt dat Pluto’s ondergrondse oceaan bevriest

Als een sneeuwpop

Charon is ongeveer half zo groot als Pluto, en daarmee ongewoon groot voor een maan. Wetenschappers hebben lang gespeculeerd dat Charon op eenzelfde manier is gevormd als de aardse maan – een botsing tussen de aarde en een protoplaneet zorgde ervoor dat veel materiaal van zowel de aarde als de protoplaneet de ruimte in werd geslingerd en uiteindelijk de maan vormde. Maar Charon is naar verhouding dusdanig groot dat het moeilijk uit te leggen is hoe hij kan zijn gevormd uit de brokstukken van een botsing.

Astronomen, onder leiding van Adeene Denton, besloten zo’n botsing daarom te simuleren met een computermodel. Ze hielden daarbij voor het eerst ook rekening met de geologische stevigheid van de twee hemellichamen, die voornamelijk uit steen en ijs bestaan. De simulatie liet zien dat de botsing tussen Pluto en Charon lang niet zo spectaculair was als die tussen de aarde en de protoplaneet. Beide hemellichamen waren na de impact nog zo goed als intact, de botsing leek bijna een kusje.

Na die kus bleef het tweetal een tijd bij elkaar (als een soort sneeuwpop, twee ballen op elkaar) en draaide het samen rond. Bij dat draaien kwamen een hoop naar buiten gerichte krachten kijken, waardoor de twee ontkoppelden en de baan van Charon steeds iets groter werd, totdat de maan uiteindelijk in zijn huidige positie kwam.

Nieuw scenario

De meeste scenario’s voor planeetbotsingen zijn te verdelen in twee categorieën. Bij een ‘hit-and-run’ gaat het om een korte botsing waarna beide objecten apart verder gaan en bij een ‘graze-and-merge’ smelten de twee objecten samen. “Wat wij hebben ontdekt is iets heel anders – een ‘kiss-and-capture’-scenario waarbij de lichamen botsen, kort aan elkaar kleven en zich dan scheiden terwijl ze door zwaartekracht gebonden blijven”, zegt Denton in een persbericht.

Vooralsnog is het ‘kiss and capure’-scenario slechts een theorie op basis van een simulatie, echte waarnemingen ontbreken nog. De onderzoekers plannen wel al vervolgstudies. Ze willen bijvoorbeeld weten hoe goed hun scenario matcht met de huidige geologische eigenschappen van Pluto en of dit proces op andere plekken ook is voorgekomen.

Bronnen: Nature Geoscience, University of Arizona via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!