Geladen deeltjes die reageren met zouten in de ijslaag van de Jupitermaan Europa veroorzaken een blauwgroene gloed, menen astronomen.

Gasplaneet Jupiter telt een handjevol manen, waaronder Europa. Deze maan is omhuld door een dikke ijslaag, waaronder waarschijnlijk een oceaan schuilgaat. Volgens velen zou het hemellichaam daarom een geschikte plek zijn voor buitenaards leven.

Nu staat de maan opnieuw in de schijnwerpers: een reeks laboratoriumexperimenten doet vermoeden dat het ijzige oppervlak aan de nachtzijde van de maan oplicht. Als geladen deeltjes afkomstig uit het krachtige magnetische veld van Jupiter met hoge snelheden op de ijslaag knallen, ontstaat er een zwakke, groenblauwe gloed.

Lees ook:

• Picture Perfect: Jupiter en zijn wervelwinden
• Grote Rode Vlek op Jupiter is aan het krimpen

Energiepakketjes

Om de effecten van radiatie op Europa’s maanoppervlakte beter te begrijpen, bootsten NASA-wetenschappers de ijzige omstandigheden na in het laboratorium. Een mix van ijs en zouten werd in een machine, de Ice Chamber for Europa’s High-Energy Electron and Radiation Environment Testing, gekoeld tot een temperatuur van 173,15 graden Celsius onder nul en vervolgens gebombardeerd met elektronen.  

Hierbij zond het ijs een zwakke gloed uit: de (zout)moleculen in het ijs absorberen de radiatie en zenden deze vervolgens uit als energiepakketjes, zichtbaar als licht. Een fenomeen dat ook wel electron-stimulated luminescence heet. De samenstelling van het ijs had hierbij invloed op de helderheid en kleur van de gloed – wisselend van lichtgroen, blauw tot wit.

Ruimtesonde

Helaas is het niet mogelijk om de gloed te spotten vanaf de aarde. Zelfs de Hubble ruimtetelescoop en het Keck-observatorium in Hawaii hebben het licht nooit weten vast te leggen.

Wetenschappers verwachten dat dit hypothetische verschijnsel wél waarneembaar is met de NASA-ruimtesonde Europa Clipper, die in 2024 wordt gelanceerd. Deze zal de maan van dichtbij kunnen inspecteren. Een grondige analyse van de gloed zou wetenschappers helpen de chemische samenstelling van Europa’s ijsoppervlak te achterhalen. Tot die tijd zullen we genoegen moeten nemen met de spectaculaire labproeven.

Bronnen: Nature Astronomy, ScienceAlert, Astronomie.nl

Beeld: NASA/JPL-Caltech

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!