SpaceX-raket Starship is zo luid dat gebouwen schade oplopen

Tim Tomassen

21 november 2024 09:00

De lancering van Starship

De lancering van Starship tijdens de vijfde testvlucht op 13 oktober. Beeld: Sergio Flores/AFP/Getty Images.

Op 10 kilometer afstand klonk de Starship-lancering alsof je vlak naast een opstijgende Boeing 747 stond. Gebouwen zouden mogelijk beschadigd kunnen raken.  

De nieuwste raket van SpaceX, de Starship, is met 121 meter de grootste ooit. Maar hij is ook het grootst in geluidsproductie. Volgens nieuwe data produceert de raket zoveel lawaai dat gebouwen in de buurt van het lanceerplatform in Texas beschadigingen kunnen oplopen.

Lees ook:

Starship is 10 keer luider dan Falcon 9

Op 13 oktober maakte de Starship zijn vijfde testvlucht. En dat was een memorabele: de enorme raketbooster, bekend als Super Heavy, vloog na de lancering netjes terug naar het lanceerplatform, waar hij werd opgevangen door grote mechanische armen. De Starship moet volledig herbruikbaar worden, het opvangen van de booster is daar een belangrijk onderdeel van.

Onderzoekers van Brigham Young University maten hoeveel geluid er werd geproduceerd tijdens die testvlucht. In een rapport in vakblad Journal of the Acoustical Society of America schrijven ze dat Starship tien keer meer geluid produceert dan een Falcon 9, de raket die SpaceX momenteel gebruikt om astronauten en vracht naar de ruimte te vervoeren.

Schade aan gebouwen

Voor inwoners van de plaatsen South Padre Island en Port Isabel, ongeveer 10 kilometer van het lanceerplatform, klonk de testvlucht hetzelfde als wanneer ze 60 meter van een opstartende Boeing 747 hadden gestaan. Dat zegt Kent Gee, een van de onderzoekers, tegen The New York Times.

Het hardste geluid werd overigens niet gemeten tijdens de lancering, maar toen de booster terugvloog om opgevangen te worden door het lanceerplatform. Tijdens de lancering bereikte het geluid in Port Isabel een maximum van 105 decibel, vergelijkbaar met een rockconcert of een kettingzaag. Toen de booster terugkeerde, bereikte het geluid 125 decibel. Dat klinkt dus als een opstijgende jumbojet.

Gemeenteambtenaren van Port Isabel maken zich steeds meer zorgen dat de lanceringen van SpaceX schade toebrengen aan huizen in de kleine plaats met ongeveer vijfduizend inwoners. Tijdens de vijfde testvlucht huurden ze daarom een bedrijf (Terracon) in om het geluid te meten. Dat mat zelfs geluidspieken van 144,6 decibel.

Zulke gebeurtenissen gaan gepaard met krachtige geluidsgolven die gebouwen kunnen beschadigen, zoals scheuren in pleisterwerk of breuken in oudere of slecht gemonteerde ramen. In Port Isabel zijn dan ook enkele meldingen van lichte schade na SpaceX-lanceringen binnengekomen.

Dode vogels

De genoemde waarden gelden voor plekken op minstens 10 kilometer afstand van het lanceerplatform. Zowel de wetenschappers als Terracon hebben geen metingen uitgevoerd die dichterbij waren. Dat is voor vervolgonderzoek wel interessant, want sommige kleine dorpjes liggen op slechts 3 kilometer afstand.

Bovendien wordt het lanceerplatform omgeven door een natuurgebied waar bedreigde vogels en schildpadden leven. Hoewel de impact van Starship op de natuur nog niet is onderzocht, is het vrijwel zeker dat het lawaai nadelige gevolgen heeft. Eric Roesch, expert op het gebied van milieuwetgeving en risicobeheer, zegt tegen Popular Science zelfs dat “geen enkel vogelei zo’n intense geluidsgolf overleeft”.

100 lanceringen per jaar

De onderzoekers en de inwoners van de omringende plaatsen zijn niet per se tegen de lanceringen van SpaceX, maar vinden wel dat er kritisch gekeken moet worden naar het geluid dat ermee gepaard gaat.

Toen het supersonische passagiersvliegtuig Concorde nog vloog, werd het vliegen ermee boven land verboden. De reden: het toestel maakte te veel lawaai en zou te veel overlast en misschien zelfs structurele schouwen aan gebouwen veroorzaken. De Starship-test in oktober was ongeveer 1,5 keer zo luid als de Concorde.

Het onderzoeken van de impact is zeker belangrijk nu er steeds meer lanceringen plaatsvinden. “Het zou me niet verbazen als we in de komende vier jaar vierhonderd Starship-lanceringen uitvoeren,” zei Gwynne Shotwell, chief operating officer van SpaceX, vorige week op een conferentie.

Het onderzoeksteam van Brigham Young University heeft tijdens de zesde testvlucht op 19 november opnieuw metingen uitgevoerd. Maar die moeten nog geanalyseerd worden en de resultaten zullen dus nog even op zich laten wachten. Bovendien ging er bij SpaceX iets mis, waardoor de booster geen landingsmanoeuvre kon maken en gecontroleerd in zee moest plonzen.

Bronnen: Journal of the Acoustical Society of America, Terracon, The New York Times, Popular Science

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!