Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Aan de hand van twintig jaar aan data bevestigen astronomen een eerdere aanname dat sterrenstelsels door de jaren heen, heter en heter worden.
De Virgocluster, op ongeveer 53,8 miljoen lichtjaar van aarde, is een groep van pakweg 2000 sterrenstelsels die door de onderlinge zwaartekracht bij elkaar gehouden wordt. Volgens onderzoekers van de Johns Hopkins-universiteit is de temperatuur van dergelijke clusters gemiddeld een ruime 2,2 miljoen graden Celsius. Dat is tienmaal heter dan 10 miljard jaar geleden. Dat betekent, zo schrijft het team in The Astrophysical Journal, dat ze met de jaren heter worden.
Lees ook:
Heet, heter, heetst
Continu trekt zwaartekracht donkere materie en gas in de ruimte samen in sterrenstelsels en sterrenstelsel clusters. Dat aantrekken van materiaal gebeurt met zoveel geweld, zo schrijven de onderzoekers, dat er warmte bij vrijkomt.
Het team vergelijkt de ‘binnenvallende’ materie in sterrenstelsels met meteorieten die richting aarde reizen. De brokstukken, aangetrokken door de zwaartekracht, warmen door de snelheid en de wrijving met de aardatmosfeer op, tot ze ontbranden tot wat wij zien als vallende sterren.
Roodverschuiving
De astronomen gebruikten een nieuwe methode om de roodverschuiving van tot 10 miljard jaar oud gas in het heelal te schatten. Roodverschuiving beschrijft hoe golflengten licht als gevolg van de uitdijing van het heelal uitrekken (lees: richting rood licht verschuiven). Ze gebruikten twintig jaar aan data, verzameld door ESA’s Planck-missie en de Sloan Digital Sky Survey.
Het concept van roodverschuiving werkt omdat het licht dat we zien van objecten die verder van aarde weg staan, ouder is dan het licht van objecten dichtbij aarde. Het licht van verdere objecten heeft immers langer ‘ gereisd’ om bij ons te komen. Gecombineerd met methoden om uit licht temperatuur te berekenen, wisten de onderzoekers de gemiddelde temperatuur van gas in het vroege universum te bepalen.
Volgens de astronomen ligt de gemiddelde temperatuur momenteel rond een ruime 2,1 miljoen °C, een goede tien keer zo warm als 10 miljard jaar geleden.
Bronnen: The Astrophysical Journal, Johns Hopkins University, phys.org
Beeld: NASA, ESA, M.J. Jee and H. Ford (Johns Hopkins University); D. Nelson / Illustris Collaboration