‘Stofstormen Mars ontstaan door warmte van de zon’

Daniël Dekkers

19 mei 2022 16:00

stofstormen

De stormen op de rode planeet leken moeilijk te verklaren. Nu blijkt dat ze misschien door de zon veroorzaakt worden.

Elk jaar zijn er op Mars wel stofstormen te zien. Deze kunnen weken aanhouden en soms zo groot worden dat ze de hele planeet bedekken. De stormen spelen waarschijnlijk een grote rol in het klimaat van Mars, maar het is niet duidelijk welke precies. Atmosferisch fysici aan de University of Houston brengen opheldering.

Lees ook:

Curiosity

Er werd met name gekeken of en hoe de temperatuur op Mars samenhangt met de verschijning van stofstormen. De onderzoekers brachten dat in kaart met behulp van de Mars Global Surveyor. Deze satelliet cirkelt om de planeet heen en deed verschillende metingen. De gegevens werden aangevuld met informatie van de Marsrover Curiosity.

Uit deze metingen werd duidelijk hoeveel hitte de planeet gedurende vier Marsjaren (ongeveer acht jaar bij ons) uitstraalde. Er is een duidelijk verschil tussen verschillende seizoenen te zien, veel meer dan op aarde. Dit komt doordat de baan van Mars ovaal is. Hierdoor staat hij tijdens de zomer dichter bij de zon dan tijdens de winter.

Klimaatsysteem

De onderzoekers denken dat het weersverschil tussen de seizoenen een rol speelt in de vorming van stofstormen. Die ontstaan voornamelijk wanneer de planeet dichter bij de zon staat. Volgens Thomas Röckmann, hoogleraar atmosferische fysica en chemie aan de Universiteit Utrecht, is dit resultaat best logisch: “Hetzelfde gebeurt ook op aarde. De evenaar wordt veel heter dan het noorden en zuiden, en dat verschil drijft de windstroming aan.”

Niet alleen ontstaan de stormen door de hitte die de planeet ontvangt, ze spelen ook een belangrijke rol in hoe die hitte vervolgens weer uitgestraald wordt. Het viel de onderzoekers namelijk op dat de hoeveelheid hitte die Mars uitstraalt veranderde wanneer er een storm op kwam zetten. Die nam 22 procent af ten opzichte van wanneer er geen storm is.

Huidige modellen geven aan dat de hoeveelheid uitgestraalde warmte ongeveer gelijk zou moeten blijven. Dit blijkt in werkelijkheid niet zo te zijn. “Blijkbaar begrijpen we het klimaatsysteem van Mars niet zo goed als we dachten”, vertelt Röckmann. Het wordt dus tijd om deze modellen nog eens goed te bekijken.

Bronnen: PNAS, Phys.org

Beeld: Pixabay/Aynur_zakirov

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!