Precies 60 jaar geleden werd Joeri Gagarin de eerste mens die de dampkring verliet. Maar de kosmonaut is niet de enige legendarische ruimtereiziger. KIJK somt nog negen andere beroemde astronauten op.

Lees ook:

• Vijf iconische ruimtepakken
• 12 april 1961: Joeri Gagarin eerste mens in de ruimte
• Uit de archieven: interview met Wubbo Ockels

1) Alan Shepard

Het scheelt niet veel of Joeri Gagarin is níét de eerste mens in de ruimte. Astronaut Alan Shepard zou al op 6 maart 1961 naar de ruimte gaan, maar zijn vlucht wordt 2 maanden uitgesteld. Wanneer de ongeduldige Shepard op 5 mei eindelijk in zijn raket zit en er opnieuw vertraging ontstaat, roept hij: “Why don’t you fellows solve your problems and light this candle?”

2) Valentina Teresjkova

Na de ruimtevlucht van Joeri Gagarin weet kosmonautenbaas Nikolai Kamanin het zeker: er moet zo snel mogelijk een vrouw de ruimte in. De Sovjet-vrouwen lijken het daarmee eens: binnen een mum van tijd melden zich 400 geïnteresseerden. Dankzij haar ervaring als parachutist heeft Valentina Teresjkova een streepje voor. Op 16 juni 1963 wordt ze de eerste vrouw in de ruimte.

3) Neil Armstrong

De eerste maanlanding gaat op het laatste moment nog bíjna mis. De plek waar maanlander Eagle voet aan de grond moet zetten, ligt namelijk vol met rotsblokken. Astronaut Neil Armstrong ziet dat op het laatste moment, waarna hij Eagle met de hand verder vliegt. Met een paar seconden aan brandstof over zet hij de lander veilig aan de grond en wordt hij de eerste mens op de maan.

4) André Kuipers

Wat André Kuipers na zijn eerste ruimtereis in 2004 het liefst wil? Terug omhoog! Want 11 dagen in het internationale ruimtestation is wat hem betreft veel te kort. In december 2011 gaat zijn droom in vervulling en mag hij 6 maanden terug naar het ruimtestation ISS. Live, via sociale media, doet Astro André verslag van z’n missie. Nederland kijkt vanaf de eerste rij mee.

5) Frank de Winne

Wat André Kuipers voor Nederland is, dat is Frank De Winne voor de Belgen. Net als Kuipers vliegt de Vlaming twee keer naar de ruimte; eerst in 2002 en daarna in 2009. Tijdens die laatste missie is De Winne 3 maanden lang gezagvoerder van het ISS. Daarmee wordt hij de eerste niet-Russische en niet-Amerikaanse commandant van het internationale ruimtestation, dat op zo’n 400 kilometer boven ons hoofd zweeft.

6) Aleksej Leonov

Omdat een ruimtestation niet zomaar terug kan vliegen naar de aarde, zijn het de astronauten die eventuele schades moeten repareren. Oók als die reparaties aan de buitenkant van het station moeten gebeuren. Tijdens zo’n ruimtewandeling dragen astronauten vaak een speciaal ruimtepak: het extravehicular activity suit. De Rus Aleksej Leonov wordt in 1965 de eerste die met behulp van zo’n pak een wandeling (eigenlijk een zweeftocht) door de ruimte maakt.

7) Ulf Merbold

Het is een bijzondere personeelsadvertentie: ‘Europese ruimtevaartorganisatie zoekt bemanning Spacelab.’ Wubbo Ockels reageert en de keuze valt op hem, maar hij wordt uiteindelijk net niet de eerste ESA-astronaut. Die eer is weggelegd voor de Duitser Ulf Merbold. Op 28 november 1983 vliegt de fysicus als eerste niet-Amerikaan met de spaceshuttle mee. Aan boord van het ruimtelaboratorium Spacelab doet hij wetenschappelijke experimenten.

8) Wubbo Ockels

Dankzij zijn ruimtereis in 1985 wordt de Nederlandse natuurkundige Wubbo Ockels in één klap beroemd. Tegen wil en dank eigenlijk, want Wubbo vindt al die aandacht niet zo nodig. Uiteindelijk besluit hij zijn bekendheid in te zetten voor het goede doel en begint mensen voor te lichten over duurzaamheid. Daar gaat hij zelfs na z’n dood mee door: daags na Wubbo’s overlijden in mei 2014, verschijnt er alsnog een brief van hem in de krant.

9) Jim Lovell

56 uur na lancering hoort de bemanning van Apollo 13 een gesmoorde knal. Niet lang daarna ziet commandant Jim Lovell dat er uit zijn ruimteschip vloeibare zuurstof lekt. De drie astronauten trekken zich terug in hun maanlander en repareren het life support system met hulp-op- afstand van NASA-grondpersoneel. Ze gebruiken de zwaartekracht van de maan om te keren en landen na een spannende reddingsoperatie veilig op aarde.

Dit lijstje staat ook in de Space-special van Know How.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!