Tijdlijn: de mijlpalen van de Russische ruimtevaart

Naomi Vreeburg

21 augustus 2023 17:00

loena 25

Dit weekend stortte de lander Loena 25 te pletter op het maanoppervlak. Maar de Russen maakten niet enkel mislukkingen mee in de ruimte.

Zaterdagmiddag, 19 augustus, raakte het Russische ruimtevaartinstituut Roscosmos het contact kwijt met maanlander Loena 25. Het ruimtevaartuig werd vorige week donderdag gelanceerd en kwam zes dagen later in een baan om de maan terecht. Maar door een technisch defect stortte Loena 25 neer op onze natuurlijke satelliet.

Lees ook:

Het was de eerste Russische maanmissie in 47 jaar tijd. Het land heeft al heel wat mijlpalen behaald in de ruimtevaart. Een tijdlijn.

Van eerste kunstmaan tot samenwerking

4 oktober 1957: De Sovjet-Unie brengt om 22 uur 28 minuten en 34 seconden (Moskouse tijd) als eerste land met succes een kunstmaan in een baan om de aarde: Spoetnik 1. Overal ter wereld konden de signalen van de 83,6 kilogram wegende satelliet worden opgevangen. Met de lancering van Spoetnik-1 begon de ruimterace tussen de Russen en de Amerikanen.

3 november 1957: De Russen lanceren Spoetnik 2, met daarin straathondje Laika: het eerste dier dat een rondje rond de aarde volbrengt. De hond overleeft de vlucht niet; nog voordat de satelliet bij terugkomst verbrandde in de atmosfeer stierf hij aan oververhitting en stress.

2 januari 1959: Loena 1 wordt de lucht ingeschoten met als doel om de maan te bereiken. Maar doordat het Russische ruimtevaartuig te hard gaat, schiet het zijn doel voorbij. Het zorgt daarmee wel voor een andere mijlpaal. Loena 1 gaat namelijk de boeken in als ’s werelds eerste door de mens gemaakte ruimtevaartuig dat de maan voorbij vliegt.

13 september 1959: Een grote primeur voor de Sovjet-Unie. Het laat Loena 2 na een reis van zo’n 33,5 uur landen op de maan. Het gaat helaas niet om een zachte landing: direct na de crash verliezen de Russen het radiocontact met het ruimtescheepje.

4 oktober 1959: Het houdt maar niet op met de Loena’s. Op deze datum lanceren de Russen namelijk Loena 3, het eerste ruimtevaartuig ooit dat foto’s van de (toen nog) onbekende achterkant van de maan naar de aarde stuurt.

12 april 1961: Joeri Gagarin wordt de eerste mens in de ruimte. In de Vostok 1 maakt hij een baan rond onze blauwe bol, en keert na een uur en 48 minuten terug op aarde.

16 juni 1963: De Russische Valentina Teresjkova wordt de eerste burger en eerste vrouw in de ruimte. Ze spendeert drie dagen in space en maakt 48 keer een rondje om de aarde in haar ruimtevaartuig Vostok 6.

© RIA Novosti archive, image #612748 / Alexander Mokletsov / CC-BY-SA 3.0

18 maart 1965: Voor het eerst maakt een kosmonaut een wandelingetje in de ruimte. Alexej Leonov stapt op deze dag uit zijn ruimtevaartuig, Voskhod 2, en verblijft daar twaalf minuten lang.

19 april 1971: De Sovjet-Unie lanceert het eerste ruimtestation ooit: Saljoet 1. Deze wordt in een baan om de aarde gebracht en vier dagen later reist een driekoppige bemanning af naar het station. Die ondervindt echter problemen met het koppelen aan de Saljoet 1, en na twee dagen keren de bemanningsleden terug. Op 6 juni meert een andere crew wél aan en verblijft 23 dagen aan boord van het station.

15 juli 1975: om de spanning tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie wat te verlichting, worden het Apollo-ruimtevaartuig en de Sojoez 19 de lucht in geschoten. Een aantal dagen later koppelen de twee, en schudden de Amerikaanse Tom Stafford en Russische Alexej Leonov elkaar de hand.

Bronnen: Royal Museums Greenwich, NRC

Beeld (header van Loena 25): Roscosmos

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!