Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Astronomen hebben een nieuw type pulserende ster ontdekt die ontstaat door een krachtige wisselwerking met een rode dwergster.
Duizenden amateurastronomen speuren het universum af in de publieke dataset die NASA’s ruimtetelescoop TESS verzamelt, op zoek naar nieuwe planeten en andere kosmische objecten. Onlangs ontdekten ze een nieuw pareltje in de gegevens: een unieke pulserende ster, bekend als HD74423. Bijzonder aan deze ster is dat hij maar aan een zijde pulseert.
Lees ook:
Dubbelstersysteem
Niet alle sterren zijn altijd even helder. Ze zetten uit, krimpen in, zetten weer uit enzovoorts. Door dit uitzetten en krimpen, pulseren genoemd, verandert ook de helderheid van de ster. Veel sterren pulseren in een ritmisch patroon – zelfs de zon. Dit was tot nu toe altijd zichtbaar over de gehele ster, maar bij HD74423 gebeurt dit slechts aan een zijde. Waarom gedraagt dit hemellichaam zich zo vreemd?
Dit komt, zo schrijven de wetenschappers in Nature Astronomy, door het gezelschap van een dichtbij gelegen rode dwergster. Samen vormen de twee hemellichamen een zogenaamd dubbelstersysteem. De twee sterren draaien om hetzelfde zwaartepunt, waarbij ze elke 39 uur om elkaar heen draaien.
Tijdens deze innige dans trekt de dwergster uit volle kracht aan de pulserende ster, waardoor deze een druppelvorm krijgt. De aantrekkingskracht verstoort hierbij de pulsatie van HD74423, waardoor de ster alleen aan een kant pulseert.
Ook chemisch gezien is HD74423 eigenaardig. De ster bevat namelijk bijzonder weinig metalen, iets wat normaal gesproken bij oude sterren vaak gezien wordt. Waarschijnlijk ontstond dit doordat de ster metaalarm gas uit zijn omgeving opslokte.
Hulptroepen
Al veertig jaar geleden voorspelden astronomen de aanwezigheid van zulke bijzondere objecten, maar nooit eerder is het gelukt zo’n ster daadwerkelijk te spotten. En dat terwijl de ster, met een massa van 1,7 keer zo zwaar als de zon, zich op slechts 1500 lichtjaar van ons bevindt.
Dat we nu eindelijk de ster in het vizier hebben, is te danken aan steeds betere technologie, zoals de TESS-telescoop – en natuurlijk de hulp van een legertje amateurwetenschappers. Nu astronomen een beter idee hebben hoe zo’n ster eruitziet, zullen ze de archieven induiken om meer ontdekkingen te doen. In de tussentijd onderzoeken de wetenschappers de gedragingen van het sterrenpaar. En ook de hulptroepen gaan verder met het uitpluizen van ons universum.
Bronnen: Nature Astronomy, Science Alert, IFLscience
Beeld: Gabriel Pérez Díaz/IAC