Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Sinds november vorig jaar stuurde ruimtesonde Voyager 1 geen wetenschappelijke data meer naar de aarde. Het foutje in de boordcomputer is nu gefikst.
Op 5 september 1977 werd de onbemande ruimtesonde Voyager 1 vanaf Cape Canaveral in Florida gelanceerd naar de ruimte. Zijn missie: onderzoek doen naar Jupiter, (de ringen van) Saturnus, Uranus en Neptunus. Zesendertig jaar later ging het ruimtescheepje de boeken in als het eerste door mensen vervaardigd object dat de interstellaire ruimte bereikte: Voyager 1 had ons zonnestelsel verlaten en bevond zich nu in de ruimte tussen de sterren. Zijn tweelingbroer Voyager 2 volgde vijf jaar later.
Al die tijd heeft de NASA nog steeds contact met beide ruimtesondes – ook al duurt het uren voordat een signaal vanaf de aarde een van de twee bereikt. En nog eens uren voordat de reactie van Voyager 1 of 2 op aarde aankomt. Dat maakt het oplossen van een foutje in een van de computers extra lastig – en zenuwslopend.
Lees ook:
Wartaal
Op 14 november 2023 stopte Voyager 1 met het versturen van leesbare wetenschappelijke en technische data naar de NASA. Het team zag wel dat de ruimtesonde verder nog goed functioneerde en commando’s ontving, maar van de signalen die hij terugstuurde, kon het geen chocola maken.
Het foutje bleek te zitten in het Flight Data Subsystem (FDS). Dat systeem is verantwoordelijk voor het ‘verpakken’ van de wetenschappelijke en technische data van de sonde voordat de zogeheten telemetriemodulatie-eenheid (TMU) en de radiozender de gegevens naar de aarde sturen.
Chipprobleem
Begin maart 2024 stuurde het NASA-team een zogenoemd ‘por-commando’, waarmee het ruimteschip werd verzocht om een datadump van dat FDS-geheugen terug te sturen. Een kleine twee dagen daarna kwam er opnieuw wartaal terug. Maar door de brei van gegevens te analyseren, konden ze achterhalen dat de glitch het resultaat is van een beschadigde code op een enkele chip die ongeveer 3 procent van het FDS-geheugen vertegenwoordigt. Het verlies van deze code maakte de wetenschappelijke en technische gegevens van Voyager 1 onbruikbaar.
Omdat technici niet even 24 miljard kilometer naar Voyager 1 konden afleggen, moesten ze het chipprobleem op een andere manier oplossen. Ze besloten om op afstand de aangetaste code ergens anders in het FDS-geheugen op te slaan. Hoewel geen enkele sectie van het geheugen groot genoeg is om de volledige code te kunnen stallen, kon het team de code in secties verdelen en de stukken apart opslaan.
Lang technisch verhaal kort: de aanpassing heeft zijn vruchten afgeworpen en op 20 april liet Voyager 1 weer van zich horen. En van dat signaal kon het missieteam wél chocola maken.
Bronnen: Allesoversterrenkunde.nl, Space.com, ScienceAlert
Beeld: NASA/JPL-Caltech