Sterrenkundigen hebben de voorspelde negende planeet nog steeds niet met een telescoop kunnen vastleggen. Waardoor is dat dan zo moeilijk?

Sterrenkundigen zijn een nieuwe, negende planeet van ons zonnestelsel op het spoor, zo berichtten we onlangs. Maar dat vermoeden is puur gebaseerd op de banen van een zevental andere objecten in de buitenwijken van ons zonnestelsel. We hebben Planet Nine zelf nog steeds niet daadwerkelijk gezien met een telescoop. Mike Wijnen vraagt zich op onze Facebookpagina af waar dat door komt. “We kunnen bijna het hele universum bekijken, maar in ons eigen zonnestelsel een grote knikker niet vinden?” Gerardus Gelmers valt hem bij: “Zo moeilijk is dat toch niet?”

Toch is het wel degelijk behoorlijk lastig om deze planeet op de gevoelige plaat (of eigenlijk: de CCD) vast te leggen. Allereerst komt dat doordat planeten, in tegenstelling tot sterren, zelf geen licht geven. We kunnen ze dus alleen zien dankzij het zonlicht dat ze weerkaatsen. En zoveel zonlicht ontvangt een planeet niet die gemiddeld twintig keer zo ver van de zon af staat als Neptunus, de huidige buitenste planeet van ons zonnestelsel.

Verder hebben de twee astronomen die Planet Nine voorspelden, Mike Brown en Konstantin Batygin, nog niet kunnen zeggen wáár in zijn baan hij zich bevindt. En dat is nogal een baan: de planeet doet er 10.000 tot 20.000 jaar over om één keer rond de zon te gaan. Daardoor is het natuurlijk een stuk lastiger voor astronomen om de planeet in hun vizier te krijgen dan wanneer Brown en Batygin heel precies de plek hadden kunnen aanwijzen.

De oriëntatie van de banen van een aantal verre objecten (paars) doet vermoeden dat er een negende planeet is. Daarvan is wel de baan bekend (oranje), maar niet wáár op die baan de planeet zich bevindt.

Toch kan het best dat de eerste waarneming van de vermoede planeet niet meer lang op zich laat wachten. Als hij zich de afgelopen jaren in zijn nogal uitgerekte baan toevallig relatief dicht bij de zon bevond, dan staat hij wellicht al zichtbaar op bestaande foto’s. In dat geval zou iemand hem elk moment kunnen spotten. Bevindt Planet Nine zich daarentegen momenteel relatief ver van de zon, dan zijn alleen de beste telescopen ter wereld goed genoeg om hem te zien.

Beeld: Caltech/R. Hurt (IPAC)