De eerste wet van Kepler stelt dat alle planeten in ellipsbanen rond de zon draaien. Waarom hebben ze niet allemaal een cirkelvormige baan, vraagt Kors Jan Snoeij zich af.
Hierbij is het belangrijk om te beseffen dat een cirkel eigenlijk een ellips is. Het is alleen een speciaal geval, waarbij de lengte- en breedte-as even lang zijn. Je hebt dus allerlei soorten ellipsbanen: van perfect cirkelvormig tot sterk uitgerekt. Bij een cirkelvormige baan beweegt een planeet altijd met dezelfde snelheid rond de zon. Bij een sterk uitgerekte baan bevindt de zon zich niet in het midden, maar in een van de twee brandpunten van de ellips. In zo’n baan versnelt een planeet als hij naar de zon toe gaat en vertraagt hij als hij ervandaan beweegt. De planeet bevindt zich daardoor relatief kort aan de kant van de zon en relatief lang aan de andere kant van de ellips.
Lees ook:
Botsing tussen Mercurius en Venus
Zo’n baan lijkt misschien wat chaotisch, maar is in principe net zo stabiel als een cirkelbaan. Toch zijn de meeste planeetbanen redelijk cirkelvormig. Een planeet met een sterk uitgerekte baan komt namelijk op een bepaald moment onherroepelijk te dicht bij een andere planeet, doordat de banen van de twee planeten elkaar kruisen. Alleen Mercurius heeft nog een enigszins uitgerekte baan. Volgens simulaties bestaat er dan ook een kans dat deze planeet ooit met Venus in botsing zal komen.
Kors Jan vraagt zich verder af of je satellieten in een uitgerekte baan rond de aarde kunt brengen. Dat is inderdaad weleens gedaan: onder andere door de Sovjets met hun communicatiesatellieten, die in een ellips rond de polen van de aarde draaiden. Het voordeel daarvan was dat de satellieten extra lang in contact waren met noordelijke gebieden, aangezien het grootste deel van de ellipsbaan zich aan de noordkant van de aarde bevond.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 5/2022.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.
Tekst: Yannick Fritschy
Beeld: DMITRY TKACHEV/GETTY IMAGES