Sinds 2006 mag Pluto namelijk geen planeet meer worden genoemd. Waarom niet?
Als kind had ik een ‘spiekflippo’ met daarop een handig ezelsbruggetje voor de volgorde van de planeten: Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nieuwe Pekela (Mercurius, Venus, aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus, Pluto). Maar dit rijtje klopt niet meer. Sinds 2006 mag Pluto namelijk geen planeet meer worden genoemd. Waarom eigenlijk niet?
Dit wil je ook weten:
Waarom mag je Pluto geen planeet noemen?
Dat komt doordat astronomen in die periode dankzij verbeterde telescopen steeds meer nieuwe objecten ontdekken in het uitgestrekte gebied achter Neptunus. De meeste van die objecten zijn niet helemaal rond, zodat ze kunnen worden weggezet als planetoïden. Maar dat geldt niet voor het in 2005 gevonden object Eris. Dat voldoet aan alle op dat moment geldende eisen voor een planeet: het is rond en draait niet om een ander object dan de zon. Bovendien is Eris groter dan Pluto. Als Pluto een planeet is, moet Eris het ook zijn. En wie weet hoeveel soortgelijke objecten er nog meer zullen worden ontdekt.
Astronomen stonden dus voor de keus: ze moesten ofwel Eris tot planeet benoemen, met het risico dat het straks stikt van de planeten, of de definitie van een planeet aanscherpen. Mede op advies van de eerder dit jaar overleden Nederlandse sterrenkundige Kees de Jager koos de IAU (Internationale Astronomische Unie) voor het tweede. Een groot, rond object dat zelfstandig om de zon draait is voortaan pas een planeet als zijn baan vrij is van andere objecten. Zo niet, dan noemen we het een dwergplaneet.
Dankzij deze nieuwe definitie kunnen Eris en de andere transneptunische objecten worden betiteld als dwergplaneet. Maar het kind van de rekening is Pluto. Ook zijn baan bevat andere objecten, zodat Pluto vanaf dat moment eveneens als dwergplaneet door het leven gaat. En dus moeten de spruitjes tegenwoordig maar uit Nieuwegein komen.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 10/2021.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.
Tekst: Yannick Fritschy
Beeld: NASA