Mysterie van het Wow!-signaal eindelijk opgelost? (Spoiler: het zijn geen aliens)

Tim Tomassen

21 augustus 2024 15:00

wow-signaal

De computeruitdraai waarop astronoom Jerry Ehman 'Wow!' krabbelde naast het signaal. Beeld: Big Ear Radio Observatory.

De ontdekker van het iconische en mysterieuze Wow!-signaal dacht dat het afkomstig was van aliens. Astronomen hebben nu een waarschijnlijkere verklaring.

Toen astronoom Jerry Ehman de Big Ear-radiotelescoop in 1977 richtte op het groepje sterren Chi Sagittarii, ontving hij een krachtig radiosignaal dat maar liefst 72 secondes duurde. Het was dusdanig vreemd dat hij er op een computeruitdraai ‘Wow!’ naast schreef. Vervolgens ging het de geschiedenis in als het Wow!-signaal.

Volgens Ehman zou het een teken van buitenaards leven zijn. Maar inmiddels zijn er nog maar weinig mensen die daar in geloven. Toch is er nog steeds geen goede verklaring voor het radiosignaal. In 2017 deed astrofysicus Antonio Paris wel een poging: hij schreef dat het afkomstig zou zijn van een waterstofwolk rond een komeet, maar daar was niet iedereen van overtuigd.

Onderzoekers, onder leiding van Abel Méndez van de Universiteit van Puerto Rico, komen nu met een andere interessante verklaring. Het radiosignaal zou zijn veroorzaakt door een koude waterstofwolk die door een zeldzame gebeurtenis even enorm helder werd. Ze kwamen tot deze conclusie na het analyseren van oude data, verzameld door de inmiddels ingestorte Arecibo-telescoop.

Lees ook:

Waarom zou het Wow!-signaal van aliens komen?

Het Wow!-signaal was buitengewoon krachtig en had een smalle bandbreedte in de buurt van de 1420 megahertz waterstofemissielijn, zoiets was nog nooit gezien. Dit was zo’n vreemd signaal dat het haast wel kunstmatig moest zijn, was de gedachte. De frequentie komt bovendien weinig voor in het heelal, het zou voor buitenaardse beschavingen daarom een goede manier zijn om over lange afstanden te communiceren.

Zelfde signaal, maar zwakker

Ondanks vele zoektochten is er nooit een tweede Wow!-signaal gevonden. Maar dat weerhield Méndez en zijn collega’s er niet van om toch nog een poging te doen. In de oude data van de Arecibo-telescoop gingen ze opzoek naar radiosignalen met dezelfde frequentie. En die vonden ze, maar ze waren wel vele malen zwakker dan het Wow!-signaal.

Ze waren zelfs zo zwak dat de Big Ear-radiotelescoop, die 47 jaar geleden de oorspronkelijk waarneming maakte, ze niet eens had kunnen detecteren. De gigantische Arecibo-telescoop (met een diameter van 305 meter) kon dat wel.

Koude waterstofwolken zenden zwakke radiosignalen met een smalle bandbreedte uit, zoals de signalen die hier zijn afgebeeld en die door de Arecibo-telescoop zijn gedetecteerd.
Koude waterstofwolken zenden zwakke radiosignalen met een smalle bandbreedte uit, zoals de signalen die hier zijn afgebeeld en die door de Arecibo-telescoop zijn gedetecteerd. Beeld: Planetary Habitability Laboratory.

Volgens de onderzoekers zijn deze zwakkere signalen afkomstig van koude waterstofwolken. Dat schrijven ze in een wetenschappelijk artikel dat nu al te lezen is, maar nog door kritische collega’s moet worden beoordeeld.

Zeldzame explosie

Méndez en zijn team vermoeden dat het Wow!-signaal ook werd veroorzaakt door een waterstofwolk. Maar waarom was het dan zoveel krachtiger? Daar hebben ze een theorie voor: de wolk werd plotseling enorm helder. Dat zou kunnen gebeuren als die een hoop energie kreeg van een sterke stralingsbron, zoals een explosie op een magnetar. Zo’n explosie is vrij zeldzaam, wat zou verklaren waarom er nooit een tweede Wow!-signaal is gevonden. Het precieze mechanisme gaan de onderzoekers nu uitwerken in een tweede artikel.

Hoewel de verklaring van Méndez en collega’s nog niet 100 procent bewezen is, is het in ieder geval een stuk waarschijnlijker dan het alienverhaal.

Bronnen: ArXiv, Planetary Habitability Laboratory

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!