Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het superzware zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel blijkt veel actiever dan gedacht en produceert een discobal-achtige lichtshow.
In het centrum van het Melkwegstelsel schuilt een superzwaar zwart gat met 4 miljoen keer meer massa dan onze zon. Volgens de NASA is het zwarte gat veel actiever dan gedacht en lijkt het “een feestje te vieren met een discobal-achtige lichtshow”. Astrofysici deden die ontdekking met behulp van de geavanceerde James Webb-ruimtetelescoop.
Lees ook:
- Nederlandse sterrenkundigen zien gigantische straalstromen opgewekt door zwart gat
- Wetenschappers zien mogelijk voor het eerst zwart gat ‘wakker worden’
- Wat gebeurt er als je in een zwart gat valt?
Borrelend
Rond Sagittarius A*, zoals het zwarte gat heet, draait een schijf van zeer heet gas en stof dat vroeg of laat naar binnen wordt gezogen. Zulke accretieschijfen kunnen via krachtige uitbarstingen een hoop straling en licht de ruimte in slingeren. Bij Sagittarius A* gebeurt dat aan de lopende band, zo schrijven de onderzoekers in het vakblad The Astrophysical Journal Letters.
James Webb registreerde een constante stroom van uitbarstingen, zonder rustige periodes tussendoor. Die uitbarstingen varieerden wel in intensiteit. Per dag kwamen er vijf tot zes extreem felle flitsen vrij. De tussenperiodes werden opgevuld met zwakkere lichtflitsen, die vaak maar enkele seconden duurden. De uitbarstingen zijn volgens de onderzoekers te vergelijken met zonnevlammen, maar dan veel krachtiger.
“In onze gegevens zagen we constant veranderende, borrelende helderheid”, zegt hoofdonderzoeker Farhad Yusef-Zadeh in een persbericht. “En dan boem! Een grote uitbarsting van helderheid dook plotseling op. Daarna werd het weer iets rustiger. We konden geen patroon vinden in deze activiteit. Het lijkt willekeurig te zijn.”
Botsende magneetvelden
De processen die bij deze lichtshow een rol spelen, zijn nog niet helemaal opgehelderd, maar Yusef-Zadeh vermoedt dat er twee verschillende mechanismen verantwoordelijk zijn voor de korte en lange uitbarstingen. Volgens hem veroorzaken kleine verstoringen binnen de accretieschijf van het zwarte gat de zwakke flikkeringen. Door turbulentie kan plasma (een heet, elektrisch geladen gas) namelijk worden samengeperst, wat een uitbarsting van straling veroorzaakt.
De grotere en heldere flitsen schrijft Yusef-Zadeh toe aan magnetische reconnectie. Dat is een proces waarbij twee magnetische velden botsen en energie vrijkomt in de vorm van versnelde deeltjes. Deze deeltjes reizen met bijna de lichtsnelheid en zenden veel straling uit.
De onderzoekers hopen James Webb in de toekomst voor een langere periode op Sagittarius A* te kunnen richten. Dat zou meer duidelijkheid moeten scheppen. Maar ook nu al kunnen deze waarnemingen volgens de NASA leiden tot een beter begrip van zwarte gaten, hoe ze worden gevoed door hun omgeving en de dynamiek en evolutie van ons sterrenstelsel.
Bronnen: The Astrophysical Journal Letters, NASA