Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Astronomen zien sinds 2021 een vreemd lichtsignaal in een ver sterrenstelsel. Twee hongerige zwarte gaten blijken de daders.
Het sterrenstelsel 2MASX J21240027+340911 is al een aantal jaar bekend. Wetenschappers gingen ervan uit dat het centrum bestaat uit een superzwaar zwart gat dat al het materiaal dat te dichtbij komt, naar binnen slurpt. Maar sinds 2021 produceert het een vreemd herhalend lichtsignaal en astronomen begrepen er niks van. Nu is er een verklaring: het centrum bestaan niet uit één, maar uit twee zwarte gaten, en die snoepen allebei van dezelfde enorme gaswolk.
Lees ook:
- Dampende hapjes: kunnen we zwarte gaten tóch zien verdwijnen?
- Nederlandse sterrenkundigen zien gigantische straalstromen opgewekt door zwart gat
Gigantische gaswolk
Het sterrenstelsel in kwestie staat een miljard lichtjaar van de aarde, in sterrenbeeld Zwaan. Toen de vreemde lichtshow in 2021 voor het eerst werd gezien, dachten onderzoekers dat het een supernova was, de gewelddadige dood van een grote ster. Maar het signaal bleef zich iedere 60 tot 90 dagen herhalen, wat betekende dat er iets anders aan de hand moest zijn.
Daarna zijn meerdere ideeën geopperd, maar die bleken na berekeningen en computermodellen allemaal niet correct. Maar in een nieuwe studie, gepubliceerd in vakblad Astronomy & Astrophysics, komen onderzoekers van de Amerikaanse Caltech-universiteit met een verklaring die wel te rijmen is met berekeningen.
Het centrum van het sterrenstelsel moet volgens de onderzoekers uit twee superzware zwarte gaten bestaan die om elkaar heen draaien. Dat is op zich niet zo bijzonder, maar deze twee joekels zijn in 2021 een gigantische gaswolk tegengekomen, die veel groter is dan het tweetal.
Botsende zwarte gaten
De zwarte gaten verstoren die wolk en slokken hem langzaam naar binnen. Doordat ze met een enorme snelheid om elkaar heen draaien, wordt een deel van het gas bij iedere ronde weggeslingerd, wat het opvallende lichtpatroon kan veroorzaken. Dat is mooi weergegeven in onderstaande simulatie.
De onderzoekers konden zelfs berekenen dat de twee zwarte gaten op 26 miljard kilometer afstand van elkaar staan en elke 130 dagen om elkaar heen draaien. Die rondes worden wel steeds korter en over ongeveer 70.000 jaren zal het tweetal tegen elkaar aan botsen.
De astronomen blijven het lichtsignaal de komende tijd in de gaten houden om hem nog beter te begrijpen. Maar ze zijn vooral ook geïnteresseerd in het sterrenstelsel waar dit allemaal afspeelt. Ze hebben namelijk ontdekt dat die sinds kort (voor kosmische begrippen) bezig is om samen te smelten met een nabijgelegen sterrenstelsel.
Bronnen: Astronomy & Astrophisics, NASA