Een team van onderzoekers uit Nederland en de UK heeft een computer geleerd Afrikaanse olifanten te herkennen op satellietbeelden, ook tussen de bomen.

Wil je een bedreigde diersoort zoals Afrikaanse olifanten beschermen, dan moet je eerst weten waar de dieren zijn. Kuddes worden daarom gevolgd en geteld vanuit vliegtuigjes, maar dat is prijzig, tijdrovend en ook nog eens stressvol voor de olifanten.

Britse wetenschappers sloegen de handen ineen met de Twentse remote sensing-onderzoeker Tiejun Wang om een computer te leren olifanten te spotten op foto’s van de satelliet Worldview 3. Hun programma kan dat nu even goed als een menselijke waarnemer. Wang: “Bovendien kun je olifanten met satellieten over een grens heen volgen, of in moeilijk begaanbaar gebied. Dat helpt enorm bij het plannen en monitoren van internationale reservaten.”

Lees ook:

• Aap handelt in gestolen waar
• Deze vlinders voorzien hun paarpartner van vieze geur

Handmatig labelen

Grijze plantenvreters van twee tot zes ton aanwijzen op een foto kan ook weer niet zo moeilijk zijn, toch? Tenslotte is het satellieten al gelukt om walvissen te volgen in zee. Maar olifanten spotten op een drukke foto met bossen en graslanden is een stuk lastiger dan walvissen tegen de egaal blauwe zee.

“Om ons algoritme fatsoenlijk te trainen, moesten we met het blote oog meer dan 1000 olifanten opsporen op satellietfoto’s, en die handmatig labelen”, herinnert de Twentse ecoloog zich. “Ontzettend saai. Maar het resultaat is prachtig.”

23 euro

Het algoritme dat het team ontwikkelde, kan nu in een paar minuten een gebied van meer dan 5000 vierkante kilometer scannen – ongeveer zo groot als Gelderland of Noord-Brabant. Als het hier op de foto te bewolkt voor is, komt de satelliet binnen een dag weer over voor een nieuwe poging.

Kosten zijn echter nog steeds een probleem: een satellietfoto van één vierkante kilometer kostte zo’n 23 euro, al kregen de onderzoekers de data gratis voor hun studie. “Resoluties worden steeds beter en de prijs van satellietfoto’s daalt gestaag, dus ik verwacht dat we in de toekomst steeds makkelijker gebruik kunnen maken van deze techniek.”

Bedreigd

De onderzoekers hebben zich niet voor niets op Afrikaanse olifanten gericht – als grootste landdier zijn ze relatief makkelijk te spotten. Afrikaanse olifanten worden bedreigd door stroperij en door versnippering van hun leefgebied. De afgelopen eeuw nam de populatie een duikvlucht: met nog maar 415.000 olifanten in het wild is de soort geclassificeerd als bedreigd. Wang: “Tussen 2010 en 2012 zijn er naar schatting 100.000 olifanten gedood door stropers. Als dat doorgaat, raken we ze voorgoed kwijt.”

Wang en zijn collega’s zijn al in contact met onder andere de Verenigde Naties om hun techniek toe te passen in anti-stropersprogramma’s.

Bronnen: ZSL, Satimagingcorp.com

Beeld: Satellite image (c) 2020 Maxar Technologies

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!