De 31 E-3 Sentry radarvliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht zijn na een halve eeuw toe aan vervanging. De Boeing E-7 Wedgetail wordt de opvolger.
Het zijn vaak de eerste vliegtuigen die de Amerikaanse luchtmacht op pad stuurt: de Boeing E-3 Sentry. Met grote, krachtige radarsystemen brengen ze zowel het luchtruim als de grond of zee in kaart. Die cruciale informatie delen ze in real-time met bevriende vliegtuigen en eenheden op de grond. Maar de Amerikaanse E-3 vloot is ondertussen een halve eeuw oud en de 31 toestellen hebben dusdanig veel onderhoud nodig, dat nooit meer dan 60 procent van de toestellen tegelijk op missie kan.
Australië, Turkije en Zuid-Korea maken al gebruik van de nieuwere Boeing E-7 Wedgetail. De Verenigde Staten zijn daar nu ook in geïnteresseerd en betalen zo’n 1,2 miljard dollar voor de ontwikkeling van twee toestellen die specifiek zijn aangepast aan hun behoeftes. Naar verwachting wordt de eerste in 2027 geleverd.
Het Verenigd Koninkrijk sloot in 2019 ook al een deal met Boeing voor drie E-7 toestellen, en de eerste zal waarschijnlijk in 2024 geleverd worden.
Lees ook:
Wat doen radarvliegtuigen eigenlijk?
Kennis is macht, en de E-3 Sentry en de E-7 Wedgetail verzamelen heel veel informatie. Als een soort vliegende radarstations houden ze de situatie in het luchtruim, op de grond en op de zee gedetailleerd in de gaten. Zo ontdekken ze vijandige dreigingen veel eerder dan de zwakkere radars in gevechtsvliegtuigen of schepen. De officiële term voor dit soort vliegtuigen is dan ook airborne early warning and control system (AWACS).
Ze zijn niet alleen cruciaal in het tijdig detecteren van vijandelijke raketten en gevechtsvliegtuigen, maar ook in het opsporen van vijandige doelwitten. Daardoor kunnen bevriende fighters hun radarsystemen zelfs helemaal uitzetten en vliegen vervolgens op basis van de gedetailleerde informatie die ze krijgen doorgespeeld vanuit de AWACS naar hun doel. Op die manier zijn ze veel moeilijker te detecteren en kunnen zo een verrassingsaanval inzetten.
Wat is er nieuw aan de E-7?
Het grootste verschil zit hem in het basismodel. De E-3 is een verbouwd Boeing 707 passagiersvliegtuig en de E-7 is gebaseerd op de veel nieuwere Boeing 737-700. Dit maakt de E-7 een stuk zuiniger en betrouwbaarder. Omdat de 737 nog steeds in de commerciële luchtvaart wordt gebruikt, zijn er veel reserveonderdelen beschikbaar. Onderhoud is daardoor relatief eenvoudig en goedkoop.
Senior Airman Roslyn Ward, USAF.
Verder zit er op de romp van de E-3 Sentry een herkenbare rotodome bevestigd (zie afbeelding hierboven). Dat radarsysteem draait zes rondjes per minuut. Bij zijn opvolger is die draaiende schijf vervangen door een meer aerodynamisch mechanical electronic scanning array (MESA) die als bijnaam ‘top hat’ heeft (zie afbeelding hieronder). De MESA draait niet, maar dankzij een samenspel van meerdere antennes levert het systeem toch een zicht van 360 graden.
Als de Amerikaanse luchtmacht tevreden is met de eerste twee exemplaren van de E-7, zullen ze de vloot naar verwachting aanvullen met nog eens 24 vliegtuigen. De E-3 kan daarna dus langzaam met pensioen.
Bronnen: Boeing, Popular Mechanics, Defense News
Openingsbeeld: Conceptafbeelding van een E-7 van Amerikaanse luchtmacht – Boeing