Een handzaam apparaat van een paar duizend euro waarmee je moeiteloos allerlei soorten explosieven kunt opsporen. Dat klinkt zo goed, daar wíl je als machthebber-in-een-conflictgebied gewoon in geloven. Maar helaas: elektronisch bommen snuiven blijkt zo simpel nog niet.
Bij een controlepost in Bagdad staat een soldaat. In zijn hand heeft hij een revolverachtig apparaat waaruit een soort autoantenne steekt. Hij houdt de antenne nauwlettend in de gaten en zodra het ding opeens richting een Amerikaanse roestbak zwaait, komt hij in actie. De inzittenden, een gezin met twee kleine kinderen, worden uit de wagen gecommandeerd, tegen de muur gezet en ruw gefouilleerd. Hun auto wordt helemaal binnenste buiten gekeerd, waarbij alle boodschappen (ze komen net van de bazaar) op straat worden gegooid. Waarom deze brute actie? Omdat het apparaatje, een ADE 651, in de auto van het jonge gezin explosieven heeft ontdekt.
Irak kocht duizenden van dit soort bomdetectors bij de Engelse bedrijven ATSC en Global Technical. En ook Thailand, Dubai, Mexico, Libanon en Jordanië raakten zo onder de indruk van de moderne, goedkope ‘bommensnuivers’ dat ze uitgebreid in Groot-Brittannië gingen shoppen.
Maar al snel ontstonden er scheuren in het succesverhaal van de nieuwe generatie detectors. Een officier van het Thaise leger schroefde een GT200-bomdetector van Global Technical open, en het ding bleek leeg. Helemaal leeg. Zelfs een nogal fundamenteel onderdeel als een batterij was nergens te bekennen. Die was volgens de producent ook helemaal niet nodig, want het systeem werkte op de statische elektriciteit die door de gebruiker werd opgewekt.
Dit is het eerste gedeelte van een artikel uit KIJK 11/2010, in de winkel van 24 september tot en met 21 oktober. De tekst werd geschreven door Arno Schrauwers.
Meer informatie:
- Quantum Sniffer QS-H150 Portable Explosives Detector
- Fido Explosives Detectors Technical Overview
- HEDD1 Handheld Explosive Detection Device
- GT200 (Global Technical Ltd.)
Beeld: AFP/ANP