Een varken in Hong Kong onderging laatst een endoscopie met een twist – de arts die de endoscoop bediende zat in Zürich, 9300 kilometer verderop.

Om 3 uur ’s ochtends zit promovendus Alexander Mesot in een laboratorium in Zürich. Met een jockstick van een PlayStation-controller bestuurt hij een endoscoop, de beelden van de operatie verschijnen live op een scherm. De operatiekamer bevindt zich echter in Hong Kong, op 9300 kilometer afstand.

Met een vertraging van slechts 300 milliseconden, reageert een 4 millimeter dikke sonde op de signalen uit Zürich terwijl deze door de maag van een verdoofd varken beweegt. Mesot bestuurt de camera om de maagwand van het dier te onderzoeken en neemt weefselmonsters met een kleine grijparm. Deze procedure is de eerste op afstand uitgevoerde magnetische endoscopie ooit. De details zijn gepubliceerd in het tijdschrift Advanced Intelligent Systems.

Lees ook:

• Op afstand bestuurbare robotchirurg gaat oefenen in de ruimte
• Robot STAR opereert vier varkens met succes

De verbinding mag niet haperen

Het op afstand uitvoeren van een operatie heet telechirurgie en is niet compleet nieuw. In 2001 werd bijvoorbeeld de eerste trans-Atlantische operatie uitgevoerd en eerder dit jaar hebben wetenschappers zelfs een robotchirurg naar het internationale ruimtestation ISS gestuurd.

Toch staat deze techniek nog in de kinderschoenen. Sinds die operatie in 2001 zijn er niet veel andere operaties op afstand uitgevoerd. Bovendien opereert de robotchirurg in het ISS alleen nog op elastieken.

Om te opereren op afstand, zeker als dat ruim 9000 kilometer is, heb je een enorm snelle en stabiele verbinding nodig – die kan natuurlijk niet haperen of uitvallen tijdens een operatie. Technisch gezien is telechirurgie dan ook nog een grote uitdaging. Toch zien veel artsen wel heil in de techniek en wordt er nog steeds veel onderzoek naar gedaan. 

Toekomstmuziek

Voor dit nieuwe onderzoek verdoofden artsen in Hong Kong het varken, zij brachten ook de endoscoop via de mond naar de maag. Vanaf dat moment nam Mesot het vanuit Zürich over.

Het was trouwens niet een gewone endoscoop, hij was magnetisch. Hierdoor was hij te besturen met een magnetisch veld dat werd gecreëerd door Navion, een chirurgisch navigatiesysteem dat is ontwikkeld door collega’s van Mesot.

Dankzij de magnetische kop en de flexibiliteit van het apparaat kon de Zwitserse promovendus hem 180 graden draaien om de ingang van de maag te onderzoeken. Dat is een complexe manoeuvre en laat volgens Mesot zien dat de op afstand bestuurbare endoscoop net zo goed werkt als gewone apparaten.

Bovendien is hij een stuk kleiner waardoor hij ook geschikt is voor kinderen, de gebruikelijke sondes zijn voor hen namelijk vaak te groot. Nog een voordeel: hij kan worden ingebracht via de neus in plaats van de mond, wat een stuk comfortabeler is.

Hoewel telechirurgie nog een lange weg moet afleggen, verwachten experts dat dit soort technieken in de toekomst gebruikt zullen worden in afgelegen gebieden zonder specialisten, op het slagveld en in de ruimte. 

Bronnen: Advanced Intelligent Systems, ETH Zurich

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!