Energie speelde in het verleden meermaals een (hoofd)rol bij geopolitieke conflicten. Drie voorbeelden.
1) Olie-embargo van 1973
Westerse landen bemoeiden zich in 1973 met de Jom Kipoer-oorlog tussen Israël en een coalitie van Egypte en Syrië. Mede daardoor werd er een wapenstilstand afgedwongen. Bij wijze van vergelding legden Arabische landen de olietoevoer naar het Westen aan banden. De prijs van olie schoot razendsnel omhoog, wat tot een wereldwijde recessie leidde.
2) Westerse staten versus Iran
Het werd aan het begin van de eenentwintigste eeuw steeds duidelijker dat Iran aan een nucleair programma werkte. Westerse landen legden het land daarom verregaande economische sancties op. Energie was daarin een belangrijke factor. Zo besloot de EU om de import van Iraanse olie volledig stop te zetten.
3) Iraakse inval in Koeweit
Irak viel in 1990 Koeweit binnen. De reden? Olie. Volgens de Iraakse overheid won Koeweit het kostbare goedje aan de Iraakse kant van de grens. Daarnaast zou het land meer olie produceren dan wat er binnen de OPEC (organisatie van olie-exporterende landen) was afgesproken, waardoor de prijs van olie daalde en Irak minder geld verdiende aan zijn eigen olie-export.
Dit is een kader uit het artikel ‘Energietransitie zet de wereld op zijn kop’ te vinden in het extra dikke zomernummer van KIJK. Deze editie ligt in de winkel vanaf 2 juni.
Meer informatie:
- IRENA: A new world. The geopolitics of the energy transformation
- IEA: The role of critical minerals in clean energy transitions
- TNO: ENERGIETRANSITIE: EEN DUURZAME TOEKOMST IS DE ENIGE TOEKOMST
- KIJK: Hoe zit het met het grondstoffenaanbod?
- KIJK: Zonne-energie in cijfers
Tekst: Hidde Middelweerd
Beeld: S. GRANT/GETTY IMAGES, NANKING/CC BY-SA 4.0, U.S. AIR FORCE, ERIC GAY/AP/ANP