Je muziek beluisteren met de shuffle-optie is volgens sommigen helemaal niet zo willekeurig en dat leidt soms tot complotten. Zitten deze mensen er volledig naast?

Het blijft een raar fenomeen. Je hebt een bibliotheek met honderden nummers op bijvoorbeeld Spotify, maar als je de boel op ‘shuffle’ zet lijkt het wel alsof je een bepaald nummer of een bepaalde artiest vaker hoort dan een andere. In de krochten van de ‘interwebs’ zorgt dat zelfs voor complottheorieën. De muziekindustrie zou YouTube, Spotify, Apple en andere partijen hebben omgekocht om het grote publiek bepaalde nummers door de strot te duwen en zo meer winst te kunnen maken.

Lees ook:

• Hoe zorgt muziek voor kippenvel?
• Is één subwoofer voldoende voor stereoweergave?

Gokkersfout

De schuldige is niet de muziekindustrie, maar ons eigen brein. De hersenen zien namelijk patronen in de kleinste toevalligheden. En hoe langer je afspeellijst, hoe waarschijnlijker het is dat ze verbanden menen te signaleren tussen nummers, artiesten of muziekstijlen.

Dat ons brein die verkeerde afslag neemt, heeft deels te maken met wat in het Engels de Gambler’s Fallacy heet, de gokkersmisvatting. Die gaat ervan uit dat, als iets langdurig gebeurt (met een dobbelsteen steeds zes gooien bijvoorbeeld), de kans groter is dat het nog eens gebeurt. De hersenen denken dan dat het zo hoort, terwijl er in werkelijkheid een even grote kans is als daarvoor dat je iets anders gooit. In het geval van een random-afspeellijst denkt ons brein dat bepaalde nummers meer gespreid moeten zijn, maar er is een even grote kans dat nummers dicht bij elkaar komen als dat ze ver uit elkaar staan.

Wel/niet willekeurig

In een post zegt Mattias Petter Johansson, voormalig software-deskundige bij Spotify: “Vroeger was de shufflefunctie volstrekt willekeurig dankzij de Fisher-Yates-shuffle (gebaseerd op het werk van de Britse wetenschappers Ronald Fisher en Frank Yates, red.). Maar het probleem is dat voor mensen echt willekeurig niet willekeurig aanvoelt.”

Volgens Johansson kreeg Spotify zoveel klachten van gebruikers dat besloten werd om het algoritme zo aan te passen dat het artiesten en genres gelijkmatiger verdeelt. Als er bijvoorbeeld vier nummers van Coldplay in je lijst staan, zal het algoritme ernaar streven die met een interval van ongeveer 25 procent af te spelen. Dus dan hoef je het valse gejoel van Chris Martin per honderd songs nog maar om de 24 nummers aan te horen. Is beter.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 5/2021.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. 

Beeld: Pixabay

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!