Kernreactor gaat luchtheldin zoeken

Laurien Onderwater

17 februari 2021 16:01

Amelia Earhart poseert voor haar Lockheed Model 10 Electra

Amelia Earhart poseert voor haar Lockheed Model 10 Electra, een omgebouwd verkeerstoestel dat normaal tien passagiers en twee bemanningsleden kon vervoeren. © Popperfoto/Getty Images

Amerikaanse wetenschappers ondernemen de zoveelste poging om te achterhalen wat er met Amelia Earhart is gebeurd. Een kernreactor schiet ze daarbij te hulp.

Op 1 juni 1937 vertrok de 39-jarige Amelia Earhart met navigator Fred Noonan naast zich vanuit Miami richting de Atlantische Oceaan in een poging om als eerste vrouw rond de wereld te vliegen. Maar na ruim 35.000 kilometer raakten ze in de problemen. Met nog 11.265 kilometer te gaan, verloren ze tijdens de vlucht tussen Lae in Nieuw-Guinea en Howland Island radiocontact en verdwenen ergens in de buurt van de atol Nikumaroro.

Sindsdien zijn er zijn al heel wat pogingen gedaan om te achterhalen wat er met Amerikaanse luchtheldin is gebeurd, maar inmiddels zijn we bijna 84 jaar verder en weten we het nog steeds niet. Toch geven deeltjesfysici van de Penn State University de moed niet op. Ze zijn vastberaden een stuk metaal te onderzoeken met behulp van een kernreactor.

Lees ook:

Stukje metaal

In 1991 vond Ric Gillespie – Earhart-fan en oprichter van The International Group for Historic Aircraft Recovery (TIGHAR) – op een stuk aluminium op Nikumaroro. Het probleem is alleen dat op de atol ook het wrak ligt van de SS Norwich City, een Britse vrachtvaarder die daar op 29 november 1929 tijdens een storm aan de grond liep. Hoewel er inmiddels allerlei stukken metaal van dat schip zijn gevallen, sluit Gillespie niet uit dat de aluminiumplaat afkomstig is van Earharts Lockheed Model 10-E Electra.

Neutronenbundel

Deeltjesfysicus Daniel Beck nodigde Gillespie uit om naar de universiteit te komen waar de Breazeale-kernreactor staat. Met behulp van enkele neutronenbundels van de reactor, die fungeren als röntgenstralen, kan Beck sporen detecteren van bijvoorbeeld verf die is afgesleten.

Dat werkt zo. Wetenschappers plaatsen een monster van het aluminium tussen een neutronenbundel en een beeldvormende plaat. Dan vuurt de reactor een neutronenstraal af die dwars door het metaal gaat. De plaat erachter absorbeert de stralen en slaat ze op in de vorm van energie. Vervolgens plaatsen de fysici het plaatje in een uitleesapparaat waarna een digitaal beeld wordt geproduceerd.

Randjes bestuderen

Het mooie aan deze techniek is dat de onderzoekers ook de randen kunnen bestuderen om te achterhalen hoe het metaal van het toestel is losgekomen. Gillespie denkt dat de plaat aluminium op Eartharts toestel is gezet om het raam dicht te maken dat eerder, tijdens een harde landing op Hawaii, beschadigd raakte.

Eén kant van de ‘lap’ lijkt volgens Beck sporen te vertonen van een klap met een bijl. Dat zou kunnen betekenen dat Noonan of Earhart de plaat na de crashlanding van de Electra hebben gesloopt om het ergens voor te kunnen gebruiken. Als de theorie klopt, zou de neutronenstraal aan de ene kant van de plaat ijzerdeeltjes (afkomstig van een bijl) moeten aantreffen. De andere kant, die heen en weer lijkt te zijn gewrikt totdat die afbrak, zou dan geen ijzersporen bevatten.

Een positief resultaat van dit onderzoek kan dan weer een aanwijzing zijn dat de twee avonturiers een tijdje op de atol hebben doorgebracht en dat het toestel ergens in de buurt op de zeebodem moet liggen.

Voordat je enthousiast over deze onderzoeksmethode raakt; het duurt nog even voordat de samples volledig zijn bestudeerd. En zelfs dan, zo geeft Gillespie ook ruiterlijk toe, is de kans niet heel groot dat het aluminium inderdaad afkomstig is van de 10-E Electra. “Maar,” zo zegt de onderzoeker, “dat is nog altijd beter dan het helemaal níet te weten.”

Bronnen: Popular Mechanics, Tech Times

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!