Membranen zijn veelzijdige, flinterdunne zeven die ongezien een belangrijke rol spelen bij allerlei aspecten van ons dagelijks leven. Zo zou melk zonder membranen een stuk minder lang houdbaar zijn, en was je regenjas niet waterdicht en tegelijkertijd comfortabel, want ‘ademend’. Maar de productie van veel van deze wonderzeven is op dit moment niet duurzaam, dus daar willen onderzoekers graag verandering in brengen.

Denk jij bij een zeef aan het gazen ding in de vorm van een halve bol-met-handvat dat in je keukenla ligt? Wake up, want er wordt dag en nacht wat afgezeefd op allerlei plekken en in allerlei situaties om ons heen. Zo gebruiken laboranten in ziekenhuizen fijne zeven om afvalstoffen uit het bloed van patiënten te filteren, en kan je dure regenjas ‘ademen’ dankzij een laag van minuscule zeefjes.

Ook je eigen lichaam zit vol met dit soort zeefjes: al je cellen worden omgeven door flinterdunne laagjes met een zeeffunctie. Deze zogeheten membranen hebben een portiersfunctie; ze zijn bepalend voor welke stoffen een cel binnen kunnen komen en kunnen verlaten. Een mooi systeem, dat onderzoekers al jarenlang proberen na te maken. Deze kunstmatige membranen zijn nog niet zo slim als die in ons lichaam, maar ze worden steeds vernuftiger.

Dit is het begin van het artikel ‘Zeven en zuiveren’ te vinden in KIJK 10/2020. Deze editie ligt in de winkel vanaf 17 september tot en met 14 oktober.

Meer informatie:

• UTwente: Nieuwe technologie maakt groen filteren mogelijk
• Duurzaam Bedrijfsleven: Circulaire kunstmest met menselijke membranen
• TU Eindhoven: Membranen voor een duurzame toekomst
• FrieslandCampina: Researchers develop a mathematical ultrafiltration membrane model for whey separation process
• KIJK: Omgekeerde zeef ontwikkeld

Tekst: Renée Moezelaar

Beeld: Marcel Krijgsman/HH/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!