In politieseries lijkt het zo gemakkelijk om precies de juiste informatie te verzamelen om de dader te kunnen arresteren. Bij echte forensische onderzoeken is dat wel anders; die lopen nog vaak stuk op gebrek aan bewijs. Zes innovaties voor onderzoek op de plaats delict kunnen daar nu verandering in brengen. KIJK geeft alvast een voorbeeld.

Een lichaam dat onder aan een trap of een gebouw ligt, stelt de politie soms voor een raadsel. Is deze persoon gevallen, geduwd of zelf gesprongen? Of heeft iemand anders het lichaam na een moord verplaatst om het op een ongeluk of zelfmoord te laten lijken? Dan is het belangrijk om te onderzoeken hoe iemand er na een val bij ligt. “Je ziet dan bijvoorbeeld hoe ver het slachtoffer vanaf de rand terecht is gekomen, of het op de buik of de rug ligt en in welke positie het lichaam is aangetroffen”, vertelt Jan Peter van Zandwijk van het Nederlands Forensisch Instituut. Hij is bezig om een computerprogramma te ontwikkelen waarmee je zo’n val kunt nabootsen. Die nieuwe software maakt gebruikt van een wiskundig model waarin wordt berekend hoe een menselijk lichaam beweegt, draait of versnelt tijdens een val en hoe iemand dan neerkomt. Het uitgangspunt is een model uit de auto-industrie dat wordt gebruikt om te zien wat er bij botsingen gebeurt.

Om het bestaande computermodel te verbeteren, laten onderzoekers van de TU Delft proefpersonen vallen, springen en duwen, waarbij ze de bewegingen filmen. Ook analyseren de onderzoekers YouTube-filmpjes waarin iemand springt of valt. Waar nodig passen ze het ‘botsmodel’ aan tot een model dat laat zien hoe iemand in verschillende situaties valt. Van Zandwijk: “Je kunt straks de beginhouding variëren, dus of iemand voorover gebogen staat of juist rechtop en of iemand naar achteren, naar voren of opzij kijkt. Je kunt iemand dichtbij de rand zetten of wat verder weg en je kunt de duwkracht variëren.”

Op basis van deze simulaties wordt dan duidelijk welk scenario (duw, val of sprong) het best past bij de positie waarin het lichaam is aangetroffen, en of de afgelegde verklaringen daarbij kunnen passen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de politie straks verschillende scenario’s kan vergelijken om te kijken hoe waarschijnlijk het is dat er opzet in het spel is.

Dit is een voorbeeld uit het kaderverhaal ‘Daders op het spoor’ te vinden in KIJK 2/2022. Deze editie ligt in de winkel vanaf 20 januari tot en met 16 februari.

Meer informatie:

• Nederlands Forensisch Instituut: Plaatsdelict onderzoek
• Trouw: De wetenschap achter de vingerafdruk gaat snel vooruit
• Nederlands Forensisch Instituut: Nieuwste DNA-technieken vaker ingezet in strafrechtelijke onderzoeken
• KIJK: NFI bedenkt computermodel dat bedreigingen herkent
• KIJK: Stamceldonatie kan leiden tot DNA-transformatie

Tekst: Pauline van Schayck

Beeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!